YALIN MUHASEBE UYGULAMALARI VE İŞLETMELERDE UYGULANABİLİRLİĞİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Küreselleşme ile birlikte dünyada rekabet farklı bir boyut kazanmıştır. Artık dünya tek bir pazar yerinde, milyonlarca ürünün pazarlandığı bir arena olarak görülmektedir. Bu arenada ayakta kalmaya çalışan üretim firmaları, müşterinin istediği ürün çeşitliliğinde, hızında ve maliyetinde üretim yapmak zorundadırlar. Ayrıca firmalar bir yandan da değişen müşteri isteklerine, yeni ürün geliştirme süreçlerindeki hızlılık ile adapte olmak durumundadırlar. Aksi takdirde bu küresel arenada yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalması kaçınılmaz olacaktır. Bu nedenle üretim firmaları ilk olarak Toyota firmasından çıkan Yalın Üretim Sistem prensiplerini benimsemiş ve işletmelerinde uygulamaya almışlardır. Yalın üretim, firmaların karlılığını artırmak amacıyla, ürün ve hizmet oluşturma süreçlerinde sadeleşmeye giderek nihai değerin mükemmelleştirildiği kavram, sistem ve teknikler bütünüdür. Bu düşüncede ürün, müşterinin ilave bir ödemeyi kabul etmeyeceği şeylerden arındırılmaktadır. Yalın üretim prensiplerini benimseyen firmalar, yapılan iyileştirmeleri standart maliyet muhasebesi sistemi ve raporları ile izleyememişlerdir. Bu nedenle de literatürde “Yalın Muhasebe “ olarak anılan bir yaklaşımı işletmelerinde uygulamaya almışlardır. Yalın muhasebe, yalın üretimi etkin olarak uygulayan şirketler için, yalın uygulamalara yön verecek raporların hazırlanmasını sağlayan, değer akış analizi iyileştirme çalışmalarında ve alınacak kararlarda doğru veri bilgisi sunan bir sistematiktir. Bu çalışma ile öncelikli olarak üretim sistemlerinin gelişimi, yalın üretim sistemlerinin ortaya çıkışı ve yararları değerlendirilmiştir. Bu kapsamda yalın üretimi benimsemiş firmalar için gerekli olan yalın muhasebe sistemi, yararları ve uygulanabilirliği de incelenmiştir.

With globalization, competition in the world has gained a different dimension. The world is now seen as an arena where millions of products are marketed in a single market place. The production companies that try to survive in this arena have to produce at the speed and cost of the product variety that the customer requests. In addition, companies must adapt to changing customer demands and speed with new product development processes. Otherwise, it will be inevitable to face the danger of extinction in these global arenas. For this reason, the production companies first adopted the Lean Manufacturing System Principles from Toyota and took them into operation in their enterprises. Lean production is the whole of concepts, systems and techniques in which the ultimate value is perfected by simplifying the process of product and service creation in order to increase the profitability of the companies. With this in mind, the product is free of things that the customer will not accept an additional payment. Firms adopting lean production principles can not follow the improvements made with the standard cost accounting system and reports. For this reason, they have applied an approach called "Lean Accounting" in the literature in their enterprises. Lean accounting is a systematic approach that provides accurate data information in value flow analysis improvement studies and in decisions to be taken for companies that implement lean manufacturing effectively, to prepare reports that will guide lean applications. This study primarily assesses the development of production systems, the emergence and benefits of lean production systems. In this context, the lean accounting system, benefits and applicability required for firms that have adopted lean production have also been examined.