Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi: Hatay İli Örneği

Abstract

Bu çalışmada Hatay ilinde faaliyet gösteren süt sığırcılığı işletmelerinin ekonomik yönden değerlendirilmesi yapılmıştır. Araştırmada kullanılan veriler, tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen 24 yerleşim birimindeki 141 süt sığırcılığı işletmesinden elde edilmiştir. İşletmelerde süt sığırcılığı şubesinin varlıkları toplamı (aktif sermaye) 11366985 TL olup, hayvan sermayesinin payı %56.18’dir. İşletmelerde ortalama sığır sayısı 11.04 baş, inek sayısı ise 4.87 baştır. İşletmelerde ortalama süt üretimi yaklaşık olarak 27.4 tondur. Sağmal ineklerde ortalama süt verimi 18.73 lt/baş olarak tespit edilmiştir. Süt sığırcılığı faaliyetinde değişen masraflar toplamı 2.3 milyon TL, sabit masraflar ise 1.3 milyon TL olarak belirlenmiştir. Değişen masraflar içinde yem giderlerinin payı ise %80’dir. Araştırma sonucunda süt sığırcılığı faaliyet dalının gayri safi üretim değeri 4.4 milyon TL olarak hesaplanmıştır. Bu değerin %83’ü süt ve süt ürünlerinde oluşmaktadır. İşletme başına elde edilen brüt kar 9500 TL, net kar ise 355 TL’dir. Çalışmada süt maliyeti 0.94 TL/lt olarak hesaplanmıştır. 2013 yılında işletmelerin süt satış fiyatı ortalaması ise 1 TL/lt olmuştur. 141 işletmede üretilen toplam 3860 ton süt ve bu süt üretimi için yapılan masraflar dikkate alındığında, süt üreticisinin mutlak kârı 0.06 TL/lt olarak hesaplanmıştır. İşletmelerin süt üretim faaliyetlerine ilişkin ekonomik rantabilitesi %7.62, mali rantabilitesi ise %6.05 olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonuçları, incelenen işletmelerde süt sığırcılığı faaliyetlerinin daha yüksek kar düzeyinde yapılabilmesi öncelikli olarak üreticilerin girdi temini ve süt pazarlaması konusunda hizmet veren örgütlere üye olmaları gerektiğini ortaya koymuştur.

In this study, economic analysis of the dairy farming enterprises operating in the province of Hatay has been conducted. Data, used in the study, has been collected from 141 dairy farming enterprises in 24 local areas which have been determined by layered random sampling method. Total dairy farming branch assets (active capital) is 11366985 TL and livestock capital share is 56.18%. Average cattle number in the enterprises is 11.04 and cow number is 4.87. Average milk production in the enterprises studied is about 27.4 tonnes. Average milk yield is defined as 18.73 lt/head for milker cows. Total variable expenditure in the dairy farming activity is totally 2.3 million TL and standing costs are defined as 1.3 million TL. As a result of the study, gross production value of dairy farming branch is estimated as 4.4 million TL. Of this figure, 83% consists of milk and milk products. Gross margin per enterprise is 13.7 thousand TL and net profit is 4.5 thousand TL. Milk cost is estimated as 0.94 TL/lt in the study. Average milk selling price is 1 TL/lt of the enterprises in 2013. Economic profitability related with milk production activities is estimated as 7.62% and fiscal profitability is 6.05%. Results of the study show that producers need to become members of organisations providing milk marketing services.