SİYASAL SÖYLEMDE TERSİNLEME

Abstract

Tersinleme, (fr.ironie) “söylediklerimizle, düşündüklerimizin tersini söylediğimiz, söylerken de karşımızdakini gülünç duruma düşürdüğümüz ve hatta küçük düşürdüğümüz bir sözbilim betisidir”. Örtük bir söylem biçimi olan tersinleme oldukça sık kullanılan bir söylem biçimidir. Çünkü karşımızdakine, söylediklerimizi üstü örtük biçimde söylemek, onda daha büyük bir etki yapar ve o’nun söylediklerimize inanmasını kolaylaştırır. Diğer yandan, tersinleme söylemi, birden fazla sözceleme öznesini içeren çok sesli bir sözceleme biçimidir. Bu nedenle, çalışmamızda, tersinleme olgusunu, önce edimbilimsel, sözcelemsel, sözbilimsel ve mizahi bir dil olgusu olarak, siyasal söylemde nasıl kullanıldığını inceleyecek, “tersinlemeli söylem siyasal söylemde neden ve nasıl kullanılır? Söylediklerimizi karşımızdakini inandırmada ne tür bir rol oynamaktadır?” sorularına yanıt arayacağız. Bu nedenle, çalışmanın bir diğer amacı da, tersinleme söyleminin, “karşımızdakini inandırmada ortaya koyduğumuz, her türlü söylemsel stratejiler ve akıl yürütme yolları” olarak tanımlayabileceğimiz gerekçelendirme (fr.argumentation) söylemindeki rolünü incelemektir. Çalışmamızın bütüncesini, ülkemizde, 31 mayıs 2013 tarihinde, İstanbul taksim-gezi parkında ağaçların kesilmesi ile başlayan ve tüm yurdu kapsayan ve gezi olayları olarak bilinen protesto gösterileri sırasında, T.C. Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ana muhalefet Partisi ve CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun, 11 haziran 2013 ile 25 haziran arasında mecliste yaptıkları grup konuşmaları oluşturacaktır. Çalışmamız büyük ölçüde sözcelemsel, edimbilimsel ve sözbilimsel kuram ve ilkelere dayanacak, KerbratOrrechioni, Charaudeau, Berrendonner gibi dilbilimcilerin çalışmalarından yararlanılacaktır.

The term tersinleme (irony in French) is a literary device which denotes the expression of one's meaning by using language that normally signifies the opposite, typically for humorous or emphatic belittling effect. Hence, it is an implicit discourse style which is very frequently used because it leaves a great impact on the addressee and also because expressing ourselves implicitly paves the way for the addressee to easily believe what we say. On the other hand, irony is a device with plural enunciations.That is why, in this study, the aim is to tackle first by pragmatically, then rhetorically and humoristically the questions of how and why irony is employed in political discourse, and to what extent it plays a role in persuading the others, Hence, another purpose of the study is to probe the role in argumentation which can be defined as "all sorts of discourse strategies and reasoning styles we employ to persuade the listeners".The sample sentences of the study will comprise the speeches delivered by the Prime Minister Recep Tayyip Erdogan, the leader of the main opposition and Republican People's Party, Kemal K?l?çdaroğlu between June 13 and 25, 2013 in the Turkish Grand National Assembly during the Gezi protests and demonstrations reverberating all around Turkey on May 31, starting with the contest for the urban development plan for Taksim's Gezi park. The study will make use of the theoretical framework of linguists such as Kerbrat-Orrechioni, Charaudeau and Berrendonner grounded in the analyses of the discourse, pragmatic and semiotic principles.