ŞİİRDE DENİZ ÜZERİNDEN KURULAN EYLEMLER ARASI EŞZAMANLILIK

Abstract

Bu çalışmada, Charles Baudelaire ve Can Yücel şiirleri üzerinden suyun şiirdeki yeri ve işlevi dil psikolojisi yöntemiyle değerlendirilmeye çalışılacak ve denizin günlük yaşam içindeki eşzamanlı yer alışının altı çizilecektir. Bu başlık altında ruhbilim, dilbilim ve anlambilimin kimi verilerinden yararlanarak Ak/deniz ve onun insan belleğindeki uzak/yakın çağrışımları öne çıkarılacaktır. Su tarihin bilinen ilk zamanlarından bu yana canlılığın ve bereketin simgesidir. Şiirde su üzerinden aktarılan düşler doğumun, dönüşümün ve ölümün bulunduğu alanı belirginleştirir. Su durgun ya da taşkın oluşuyla kimi kez olumlu, kimi kez olumsuz birçok farklı kavrama gönderir. Yani, su eş zamanlı olarak özünde hem yaşam, hem de ölüm (s)imgelerini barındırmaktadır. Şiirde deniz kimi kez gelgitlerle ve ruh uçurumları arasında gürültülü bir nesneyle, kimi kez kendi derdini duyup avunan dingin bir bakışla karşılık bulmuştur. Bu çalışmanın çıkış noktası ruhsal kaynaklıdır çünkü öznenin deniz algısı birçok şekilde soğuğu, korkuyu, arzuyu ve umutsuzluğu simgelemektedir. Denizin, yine suyu çağrıştıran bir gölün dibindeki yeşil bir suya benzetilmesi, denizle durgunluk arasında kurulan yakın bağı anımsatır. Biz bu çalışmada, ozanın deniz üzerinden su algısında uzam ve onun şiirsel gösteriminin imgesel düzlemde hangi unsurları simgelediğini göstermeyi denedik. Ozanın denizi görsel ve işitsel nesnelerle somutlaştırması, bilinmeyene canlılık kazandırmasının ve suyu şiirin içerisine katarak çoğaltmasının bir sonucu olarak düşünülebilir.

In this work, the author tries to present the universe of water story with the method of language psychology under the lights of the elements which establish the main axis of its poetics, such as sea, ocean, water of fountain, lakes, rivers, floods, and wrecks. We aim to study the poems chosen by using some data from psycholinguistics and semantics. We understand that by a material or element such as water, we can connect the type of daydreaming that commands a synchronic way the faith, the passions, the ideal, the philosophy of a whole life. For that reason, the aesthetics of the water depends largely on the feeling of human mind, on the biological reality, and on the dreamlike temperament. From the material causality to the formal causality of the water, sea is synchronically a symbol of the dynamics of life and a symbol of fertility. As we know well, sea is fate and everything returns to it as a place of birth, transformation and revival. Water in movement, the sea symbolizes a passing state between the still informal possibility and the formal realities, a situation of ambivalence, which is the one of the uncertainty, the doubt, the indecision, and which can end or not. We can say that the meditation on water requires an open imagination. The sea is an image of life and death in the poems of Charles Baudelaire and Can Yücel.