Hamdullâh el-Müstevfî el-Kazvînî'nin ortacağ tarih yazımındaki yeri

Abstract

Vassâf, Ata Melik Cüveynî, Reşîduddîn Fazlullâh ve Hamdullâh el-Müstevfî gibi İlhanlılar döneminin ileri gelen bürokrat ve tarihçileri genel dünya tarihçiliği açısından mühim eserler kaleme almışlardır. İlk insan Hz. Âdem ve Hz. Havva'dan itibaren Cengiz'in soyu ve kurduğu devletlerin tarihine değinen bu eserlerin bir kısmı araştırmacılar tarafından da gerekli ilgi ve alakayı görmüştür. Hamdullâh el-Müstevfî ekonomi işlerinden sorumlu müstevfîyan sıfatı ile İlhanlılar devletine hizmet vermiştir. Yazarın günümüze ulaşan 3 eseri vardır. Türk ve Dünya literatürüne baktığımızda Hamdullâh el-Müstevfî'nin Târîh-i Güzîde ve Nüzhet-ül-Kulûb adlı eseri araştırmacılar tarafından inceleme konusu olmuştur. Yazarın Zafernâme isimli eseri hem Türk hem dünya literatüründe gereken önemi görmemiştir. Çalışmamızda Hamdullâh el-Müstevfî'nin hayatı, tarihçi ve bürokrat kişiliği hakkında bilgi verilmiştir. Aynı zamanda Hamdullâh el-Müstevfî'nin eserleri hakkında bilgi verilerek bazı mevcut nüshalar tanıtılmış, eserlerin muhtevası hakkında bilgi verilerek önemlerine vurgu yapılmıştır.

Prominent bureaucrats and historians of the Ilkhanid period such as Wassaf, Juwaynî, Rashid al-Din and Hamd-Allah al-Mostawfî have written important works in terms of general world history. From the first man was Adam and Eve touch on the lineage of Genghis from and the history of the states he founded, have also received the necessary attention and interest from researchers. Hamd-Allâh al-Mostawfî al-Qazvinî served the Ilkhanid state as Mustafîyan in charge of economic affairs. The author has 3 works that have survived to the present day. When we look at the Turkish and world literature, only the work of Hamd-Allah al-Mostawfî, named Tarikh-e Gozideh and Nozhat al-Qulüb, has been the subject of study by researchers. The author's work named Zafarnamah did not see the necessary importance in both Turkish and World literature. In our study, information was given about the life of Hamd-Allâh Mostawfî and his historian and bureaucrat personality. At the same time, the existing copies of Zafarnamah, Tarikh-e Gozideh and Nozhat Al-Qulub the work of Hamd-Allâh al-Mostawfî, were introduced, and its importance was emphasized by giving information about the content of the work.