Çeşitli anesteziklerin kalp ve beyin oksitosin sistemi üzerine etkisi

Abstract

Oksitosin çok yönlü bir hormondur ve bilinenin aksine sadece annelik, doğum gibi durumlarla değil, aynı zamanda vücudun farklı sistemleri, organları ve hatta kişinin sosyal ilişkileri ve psikolojik süreçleri üzerinde de etki sahibidir. Biz de çalışmamızda klinikte yaygın olarak kullanılan ketamin, propofol, fentanyl'nin beyin ve kalp oksitosin sistemi üzerine etkisini ve oksitosinin beyin çekirdekleri ve kalpteki oksitosin reseptörleri yoluyla etki mekanizmasını araştırdık. Çalışmamızı 24 sıçanla Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi deney hayvanları laboratuvarında gerçekleştirdik. 24 adet Spraque dawley cinsi 250-350 gr ağırlığında erkek sıçanları kullandık. Sıçanlar kontrol, ketamin, fentanyl ve propofol olmak üzere 4 gruba ayrıldı ve her gruba etkin dozlarda (ketamin için 75 mg/ kg, fentanyl için 0.2-0.5 ml/kg, propofol içinse 2 mg/kg) ilgili ilaçlar verildi, 10 dk sonra sakrifiye edilerek ötanazi uygulandı. Alınan serum, hipotalamus ve sağ atriyum örneklerinin oksitosin oranları değerlendirildi. Değerlendirilme sonucunda kontrol grubuyla Ketamin grubu arasında beyin, kalp ve serum değerleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Fentanyl grubu ise Kontrol grubuyla kıyaslandığında kalp oksitosin düzeyi anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur (P=0,024). Propofol grubu ve diğer gruplar arasında yapılan kıyaslamada, kalp oksitosin düzeyi hem kontrol grubuna göre hem de ketamin grubuna göre anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur(P=0,000). Ayrıca propofol grubu kalp oksitosin/protein düzeyi hem kontrol grubuna göre (P=0,004) hem de Ketamin grubuna göre (P=0,001) anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Çalışmamızla ortaya koyduğumuz sonuçlar farklı parametrelerle yapılacak deneysel hayvan modellerinde veya insanlarda gerçekleştirilecek deneysel araştırmalarda çalışılan anesteziklerin beyin ve kalp oksitosin sistemine etkisi daha net ortaya konabilecek ve oksitosinin kardiovasküler sistem ile bağlantılarının daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır.

Oxytocin is not only related to motherhood and birth, but also it has an important impact on different areas of body, different systems. This study investigated ketamin, propofol and fentanyl which are widespread used all around the world and we aimed to show effect of those effects on brain and heart. This study was made by using 24 rats in Namık Kemal University experimental animals laboratory. The rats which are used in the study had between 250-300 gr weight and they were Spraque Dawley. Those rats were separated ın 4 groups which are called control, ketamine, propofol, and fentanyl groups and an effective dose (75 mg/ kg for ketamin, 0.2-0.5 ml/kg, for fentany, l,2 mg/kg for propofol) was applicated those groups and had been waited for 10 minutes and sacrified. The samples which are taken from rats were sent to the laboratory and examined. According to the results, there are nosignificant differences between the group of ketamine and control. But the fentanyl group were showed a significant increased oxytocin level for heart when compared to the control group (P=0,024). Comparing the group of propofol and control group's heart oxytocin level was higher than control group significantly (P=0,000) and also group of propofol oxytocin/protein level showed significant differences compared to the group of ketamine (P=0,000) and control (P=0,004). The results which emerge by this study could help different experimental animal models and human research studies to understand more clearly the effect of these anesthetics on cardiovascular and brain oxytocin systems.