Farklı bezelye (Pisum sativum L.) genotiplerinin yem verimleri ve bazı kalite özellikleri

Abstract

Araştırma, iki farklı lokasyona (Edirne ve Tekirdağ) ait ekolojik koşullarda kışlık ekilen bezelye genotiplerinin yem verimleri ile bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmalar, Edirne İli Kemerler Köyü ve Tekirdağ İli Malkara ilçesindeki çiftçi arazilerinde susuz koşullarda, 2020-2021 yetiştirme sezonunda kışlık olarak yürütülmüştür. Sıra arası 25 cm ve 5 m uzunlukta 6 sıradan oluşan parsellere metrekarede 100 bitki olacak şekilde ekim yapılmıştır. Ekimle birlikte dekara 5 kg saf azot ve fosfor gelecek şekilde gübreleme yapılmıştır. Bezelye genotiplerinin doğal konumdaki bitki boyu, bitki boyu, dal sayısı, sap çapı, yeşil ot verimi, kuru ot verimi, tohum verimi, bitkide meyve sayısı, meyve boyu, meyve eni, meyvede tohum sayısının yanı sıra bazı kalite özellikleri (ham protein oranı, ham protein verimi, ADF, NDF, Ca, Mg, P ve K) saptanmıştır. En yüksek doğal bitki boyu Edirne lokasyonunda Töre çeşidinde (107,75cm) ölçülürken, en uzun bitki boyu ise Taşkent çeşidinde (188,43 cm) Edirne lokasyonunda ölçülmüştür. Dal sayısı en fazla 3,95 adet ile Edirne lokasyonunda P15 genotipinde bulunurken, sap çapı en fazla (3,85 mm) Malkara lokasyonunda Töre, Edirne lokasyonunda da Ateş çeşidinde ölçülmüştür. En yüksek yeşil ot verimi Edirne lokasyonunda P10 genotipinde (6519,00 kg/da), en düşük kuru ot verimleri ise P15 (987,25 kg/da), P11 (1028,50 kg/da) ve P10 (1121,75 kg/da) genotiplerinde tespit edilmiştir. En yüksek tohum verimi 585,95 kg/da ile P10 ve 528,40 kg/da ile P11 genotiplerinde belirlenmiştir.

The aim of this investigation was to determine forage yield and some quality properties of different pea genotypes. The study was conducted during 2020-2021 at Kemerler village of the Edirne province and Malkara-Tekirdag province in Thrace, Türkiye. The 100 seed per square meter was sown in plots of 6 rows, with a spacing of 25 cm and 5 m in length. A basal fertilizer containing 50 kg ha-1 nitrogen and phosphorus were incorporated into the soil at the time of land preparation. The natural plant height, plant height, number of branches per plant, stem diameter, green fodder yield, hay yield, seed yield, number pods per plant, pod length, pod width, number of seeds per pod, crude cellulose, crude protein, NDF, ADF, Ca, Mg, K and P ratios were determined. The highest natural plant height (107,75cm) was measured for genotype Töre at the Edirne location. The maximum plant height was found for genotype Taşkent (188,43 cm) at the same location. The highest number of branches per plant (3,95 piece) was observed for P15 genotype grown at Edirne compared to those grown at Malkara-Tekirdag. The maximum stem diameter was measured for Töre genotype (3,85 mm) at the both locations. Higher green fodder yield (65,19 t/ha) was found for P10 genotype grown at Edirne. The lowest hay yield was determined in P15 (9,87 t/ha), P11 (10,28 t/ha) and P10 (11,21 t/ha) genotypes. The highest seed yield was obtained for P10 (5.85 t/ha) and P11 (5,28 t/ha) genotypes.