Inşaat çeliklerinde darbe kırılma enerjileri ve darbe geçiş sıcaklıklarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, TS EN ISO 148-1 ve ASTM E23 standartlarına uygun 290 J kapasiteli PLC kontrollü bir Charpy ve Izod darbe test makinesi tasarım ve imalatı gerçekleştirilmiştir. Araştırmada bu darbe test makinesi ile Türkiye'de üretilen B500B-00, B500C-00, GR60T-01, GR60T-BR, GR60T-02 standartlarında inşaat çeliklerinin +60 °C ile -30 °C sıcaklıkları aralığında kırılma enerjileri tespit edilerek darbe geçiş sıcaklıkları belirlenmiş ve kırılma yüzeyleri incelenip gerekli çıkarımlar yapılmıştır. Yapılan testler sonucunda 5 farklı kalitedeki inşaat çeliklerinin Charpy darbe kırılma enerjileri +60 °C sıcaklıkta 76-105 J arasında, -30 °C sıcaklıkta ise 14-20 J arasında ölçülmüştür. Izod darbe kırılma enerjileri +60 °C sıcaklıkta 100-135 J arasında ve -30 °C sıcaklıkta ise 35-48 J arasında ölçülmüştür. Bu tezde incelenmiş olan 5 farklı kalitedeki inşaat çeliklerinin darbe geçiş sıcaklıklarının +35 °C sıcaklık ile -5 °C sıcaklık aralığında olduğu tespit edilmiştir. Alınan tüm sonuçlar bir arada toplanarak değerlendirilmiş ve Charpy&Izod darbe makinesinin kalibrasyonu yapılmıştır.

In this study, a PLC controlled Charpy and Izod impact testing machine with 290 J capacity was designed and manufactured in accordance with TS EN ISO 148-1 and ASTM E23 standards. In the research, the impact transition temperatures of the construction steels produced in Turkey in the B500B-00, B500C-00, GR60T-01, GR60T-BR, GR60T-02 standards were determined in the range of maximum 60 °C and minimum -30 °C temperatures with this impact testing machine. and fracture surfaces were examined and necessary inferences were made. As a result of the tests, the Charpy impact fracture energies of 5 different quality construction steels were measured between 76-105 J at 60 °C and 14-20 J at -30 °C. Izod impact fracture energies were measured between 100-135 J at 60 °C and between 35-48 J at -30 °C. It has been determined that the impact transition temperatures of 5 different quality construction steels examined in this thesis range from 35 °C to -5 °C. All the results obtained were evaluated together and showed that the Charpy&Izod impact machine works correctly.