NAYLON/PAMUK KARIŞIMI KUMAŞLARIN TEK BANYOLU BOYANABİLİRLİĞİNİ SAĞLAMADA KİTOSANLA KİMYASAL MODİFİKASYONUN ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu çalışmada, naylon/pamuk karışımı kumaşların tek banyo tek adımlı olarak boyanabilmesi için her iki lif komponentinin tek bir boyarmadde ile boyanabilir hale getirilmesi üzerinde çalışılmıştır. Bu amaçla kitosan ile katyonikleştirme yoluyla liflerin her ikisinin anyonik karakterli boyalarla boyanabilir hale getirilmesi hedeflenmiştir. Fulardda yapılan kitosan aplikasyonları sadece çapraz bağlayıcı ve çapraz bağlayıcı + kitosan kullanılarak iki farklı şekilde yapılmıştır. Ardından işlemli ve işlemsiz kumaş numuneleri değişik boya sınıflarıyla (yün reaktifi, pamuk reaktifi, 1:2 metal kompleks) boyanmıştır. Yapılan denemeler sonucunda yün reaktifinin yanı sıra hem naylona afiniteli 1:2 metal kompleks boya hem de pamuğa afiniteli pamuk reaktifi ilavesi durumunda ön ve arka yüzlerin hem derinlik hem nüans olarak aynı seviyeye gelmesi sağlanabilmiştir. Laboratuvar ölçekli çalışmalardan elde edilen optimum sonuçlar işletme koşullarında da denenmiş ve renk ve yıkama, su, ter ve ışık haslıkları açısından tatmin edici sonuçlar alınmıştır. Ancak özellikle yaş sürtme haslıklarının düşük olması ve kumaşta yer yer düzgünsüzlük problemlerinin olması kitosan ile kimyasal modifikasyon işlemlerinin, laboratuvar ölçekli çalışmalarda başarılı sonuç vermesine karşın, işletmede üretim koşullarında kullanılabilmesinin bazı güçlükler içerdiğini ortaya koymuştur.