Bazı ekmeklik buğday (Kriticum aestivum L. em Thell) çeşitlerinde ana sap ve fertil kardeşlerin bitki tane verimi ve verim öğeleri yönünden karşılaştırılması

Abstract

Öz: Bu araştırma, 2002/2003 yetiştirme döneminde Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Deneme Alanında, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseninde 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Çalışmada, Trakya Bölgesi’nde yaygın olarak yetiştirilen farklı bitki boyu ve olgunlaşma süresine sahip üç ekmeklik buğday çeşidi (Pehlivan, Flamura-85 ve Golia) materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada, denemeye alınan çeşitlerin ana sap ve fertil kardeşlerin bitki tane verimi yanı sıra; bitki boyu, başak uzunluğu, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı ve 1000 tane ağırlığı yönünden karşılaştırılması amaçlanmıştır. Ele alınan çeşitlerin; bitki boyu, başak uzunluğu, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı ve 1000 tane ağırlığı yönünden ilk sırayı ana sap, ikinci sırayı 1. kardeşler, üçüncü sırayı 2. kardeşler ve dördüncü sırayı 3. kardeşler almıştır. Bitki tane verimi yönünden yapılan sıralamada ise en yüksek verim; ana sap + 3 kardeşli bitkilerden elde edilmiş, bunu ana sap + 2 kardeşl ve ana sap + 1 kardeşli bitkiler izlemiştir. En düşük bitki tane verimi ise yalnızca ana saplı bitkilerden elde edilmiştir. Araştırma sonucunda, Tekirdağ koşullarında istenilen verim düzeyine ulaşmak için birim alanda bulunan bitkilerin ana saplarının yanı sıra 3 fertil kardeşe sahip olmasının gerektiği söylenebilir.

Abstract: This research was carried out in experimental field of Field Crops Department of Faculty of Agriculture of Namık Kemal University in randomized split blocks design with three replications in 2002/2003 growing season. Three bread wheat cultivars (Pehlivan, Flamura-85 and Golia) with different plant height and maturing period commonly grown in Trakya region were used as experimental material in this study. The objectives of this study were to compare plant grain yield and some other yield components such as plant height, spike length, the number of spikelet per spike, the number of grain per spike, the grain weight per spike and 1000 grain weight of main stem and fertil tillers in the cultivars used in the study. Based on the results of this study, main stems of all cultivars had the highest plant height, spike length, the number of spikelet per spike, the number of grain per spike, the grain weight per spike and 1000 grain weight. In term of these characters, performance of first tillers, second tillers and third tillers were second, third and fourth in the rank respectively. The highest plant grain yield was obtained from plants with 4 tillers including main stem. Plants with no tiller (only main stem) had the lowest plant grain yield. The results of this study indicate that tiller number in wheat grown in Tekirdağ conditions should be 4 including main stem to maximize grain yield.