Soltanbeigi, AmirÖzgüven, Menşure2024-10-292024-10-2920211302-70502146-5894https://doi.org/10.33462/jotaf.893022https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1144619https://hdl.handle.net/20.500.11776/13447Marjinal arazi koşullarında yürütülen bu çalışmada 2 farklı ekim zamanının (sonbahar ve ilkbahar) Tıbbi Nane (Mentha × piperita L. var. Mitcham)’nin verim ve kalitesi üzerine etkileri araştırılmıştır. Deneme Doğu Akdeniz’in Çukurova Bölgesinde tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak gerçekleştirilmiştir. Sonuçlara göre en yüksek bitki boyu (43 cm), taze herba verimi (12763 kg ha-1), kuru herba verimi (3407 kg ha-1), kuru yaprak verimi (1976 kg ha-1) ve uçucu yağ verimi (56.3 Lt ha-1) ilkbahar ekimlerinde saptanmştır. En yüksek uçucu yağ oranı 1. biçimlerde saptanarak, ekim zamanı açısından önemli bir fark bulunmamıştır. Deneme genelinde en yüksek uçucu yağ oranı % 4.0 olarak saptanmıştır. Yıl bazında ilk biçimlere ait verim değerleri daha yüksek bulunarak, denemenin son hasadına doğru verimde düşüş izlenmiştir. Gaz kromatografisi analizi sonuçlarına göre, oksijenli monoterpenler, M. × piperita uçucu yağının (% 74.21-80.86) major kimyasal bileşen grubunu oluşturmuştur. En yüksek oksijenli monoterpenler, her iki ekim sezonunda da 1. biçimlerde saptanmıştır. Menthol (% 23.2-37.46) ve menthone (% 22.82-31.56) major bileşenler olarak belirlenmiştir. Menthol oranı sonbahar plantasyonunda daha yüksek bulunmakla birlikte, bu oran her yıl bir öncekine göre düşüş göstermiştir. Biçimler ilerledikçe menthone oranı da yükselmiştir. Menthone arttıkça, menthol’da düşüş gerçekleşmiştir. ?-Pinene (% 2.33-5.61), limonene (% 0.63-4.13), 1,8-cineole (% 5.22-9.98), menthofuran (% 1.47-4.72), isomenthone (% 1.14-5.95), menthyl acetate (% 2.14-5.2) ve neomenthol (% 1.09-2.5) diğer önemli bileşenleri olarak tespit edilmiştir. Marjinal arazi şartlarında yetişen M. × piperita’ya ait tarımsal verim nispeten düşük olsa da kalite bakımından üstün bulunarak, standartlara uyumlu olmuştur. M. × piperita kültürü su sorunu olmayan marjinal arazilerde ekonomik açıdan uygundur.tr10.33462/jotaf.893022info:eu-repo/semantics/openAccessUçucu yağMentholMarjinal araziSonbaharTıbbi naneİlkbaharArticle1847027171144619