Vatandaş, CelalettinVatanda, SaniyeAvcı, Mehmet Güven2024-10-292024-10-2920242147-088Xhttps://doi.org/10.20304/humanitas.1404955https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1237033https://hdl.handle.net/20.500.11776/12855Öjenist uygulamalar, 1930’lerın dünyasında yürütülen nüfus politikalarının karakteristik özelliğidir. Yürütülen politikalar, “pozitif öjeni” ve “negatif öjeni” tanımlarına uygun olarak iki farklı yaklaşımın gereklerinden birine göre gerçekleştirilmiştir. Pozitif yaklaşım, mevcut veya gelecek nesillerin sağlıklı ve sağlam bedenli olmalarını hedefleyen görüşleri ve uygulamaları kapsamaktadır. Negatif yaklaşım ise “kusurlu” veya “anormal” olarak nitelendirilen ve ırkı/soyu “tehdit” ettiği düşünülen bireyleri toplumdan “ayıklayarak”, ırkın/soyun ıslahını gerçekleştirmeye yönelik görüşleri ve uygulamaları kapsamaktadır. Öjenist siyasetin tepki çeken uygulamaları, hemen her zaman, “negatif” türü ile ilgili olmuştur. 1930’lerin Türkiye’sindeki öjenist görüş ve uygulamalar esasen “pozitif” niteliktedir; “negatif” kapsamında değerlendirilebilecek görüşler dile getirilmişse de bunlar istisna olmuş, uygulamalarda hiç görülmemiştir. Türkiye’de öjenist uygulamaların temel sebebi, Osmanlı’dan devralınan ve savaşlar, hastalıklar, kitlesel göçler nedeniyle normal yapısı ciddi anlamda tahrip olmuş, hatta normal işleyişini kaybetmiş demografik yapının oldukça sorunlu olmasıdır. Bu demografik yapıyı, normal niteliğine ve işleyişine kavuşturmanın çözümü için pronatalist nüfus politikası takip edilmiştir. Çok ve sağlıklı çocuk, yürütülen pronatalist politikaların temel hedefi olmuştur. Öjenist yaklaşım ise yürütülen pronatalist politikaların niteliğine katkı sağlamıştır. Bu araştırma, 1930’ların öjensit politikalarını, dönemin yazılı kaynaklarına dayanarak, evlilik, cinsellik ve beden eğitimi açısından inceleme ve dönemin öjenist yaklaşım ve uygulamalarını belirleme amacındadır.tr10.20304/humanitas.1404955info:eu-repo/semantics/openAccessCinsellikEvlilikErken Cumhuriyet DönemiBeden eğitimiÖjenizmPronatalizmArticle12Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı2192371237033