Bilgin, OğuzŞahin, Aslı2024-10-292024-10-292023https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=a0OMTmEd_3mfOBxT8SiBTD5kYRNC43daNJwlO0eVIQ0vdkwqHzca1RPkhdVgEoKQhttps://hdl.handle.net/20.500.11776/15122Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Tarla Bitkileri Bilim DalıBu çalışma, TNKÜ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü tarafından geliştirilen 4 yeni ekmeklik buğday çeşidinin (NKÜ Lider, NKÜ Ergene, NKÜ Asiya ve NKÜ Zirve) farklı azot dozu uygulaması ve ekim sıklıklarında Tekirdağ ekolojik koşullarında tane verimi ve kalite özellikleri üzerindeki değişimlerini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Tarla denemesi, her çeşit için 4 farklı ekim sıklığı (300, 400, 500, 600 tohum/m2) alt parsellere ve 4 farklı azot dozu (12, 16, 20 ve 24 kg/da) alt-alt parselleri oluşturacak şekilde tesadüf bloklarında bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak 2020-2021 yetiştirme döneminde yürütülmüştür. Araştırmada tane verimi ve bazı verim komponentleri ile tane kalite özellikleri incelenmiştir. Varyans analizi sonucunda çeşitler, farklı bitki sıklığı ve azot dozu uygulamalarının denemede incelenen verim ve kalite öğelerinin birçoğu üzerinde etkisinin önemli olduğu saptanmıştır. Araştırmada kullanılan ekmeklik buğday çeşitleri için düzenli olmamak kaydıyla tohumluk miktarının yükseltilmesi, bitki boyu hariç diğer tane verimi ve verim komponentlerinde düşüşlere rağmen tane veriminin belli bir noktaya kadar artırılmasında başarılı olduğu görülmüştür. Ancak aynı durumda kalite özelliklerinde azalmalar meydana geldiği belirlenmiştir. Ayrıca yükselen azot dozunun da yine düzenli olmamak kaydıyla genelde artışlara neden olduğu anlaşılmıştır. Verim ve kalite özellikleri üzerine olan bu etkilerin her bir çeşit için farklılık gösterdiği de ifade edilebilir. Yüksek tane verimi için 400 tohum/m2 ekim sıklığı ile 20 kg/da azot dozu kombinasyonun ve tane kalitesi için ise en uygun ekim sıklığının 400 tohum/m2 ve 24 kg/da azot dozu kombinasyonun en uygun olabileceği sonucunda varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Ekmeklik Buğday, Azotlu Gübreleme, Ekim Sıklığı, Tane Verimi, Verim Öğeleri, Protein OranıTo examine the effects of different nitrogen dose applications and sowing densities on the grain yield and quality characteristics of bread wheat under Tekirdağ ecological conditions, 4 new bread wheat cultivars (NKÜ Lider, NKÜ Ergene, NKÜ Asia and NKÜ Zirve) developed by TNKU Faculty of Agriculture, Department of Field Crops were used as the genetic material in the study. The field experiment was divided in random blocks to form 4 different sowing densities (300, 400, 500, 600 seeds m-2) sub plots and 4 different nitrogen doses (12, 16, 20 and 24 kg da-1) sub-sub plots for each variety. The split-split plots experimental design was carried out in 3 replications in the 2020-2021 growing period. The grain yield and some yield components and grain quality characteristics were examined in the study. As a result of variance analysis, it was determined that the effects of cultivars, different plant density and nitrogen dose applications on most yield and quality characters were significant in the study. For the bread wheat varieties used in the research, it was seen that increasing the seed amount, although not regularly, was successful in increasing the grain yield up to a certain point, despite the decreases in other grain yield and yield components except plant height. However, it was determined that there was a decrease in quality characteristics in the same situation. In addition, it has been understood that the increased nitrogen dose also causes increases, although not regularly. It can also be stated that these effects on yield and quality characteristics differ for each variety. It was concluded that the combination of 400 seeds m-2 sowing frequency and 20 kg da-1 nitrogen dose for high grain yield, and the most appropriate sowing frequency for grain quality, 400 seeds m-2 and 24 kg da-1 nitrogen dose combination may be the most appropriate. Keywords: Bread Wheat, Nitrogen Fertilization, Sowing Density, Grain Yield, Yield Components, Protein Ratiotrinfo:eu-repo/semantics/openAccessZiraatAgricultureMaster Thesis1108814403