Gümüş, TuncayCan, Seher2023-04-272023-04-272022https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=qVqOZFj2DwNmvdf1oGFYiO1AdccK_uQxzdULo1VZLNCnTZRhHKCqsOXvakLpWT3hhttps://hdl.handle.net/20.500.11776/11387Bu çalışma, Kastamonu ilinin farklı ilçelerinden temin edilen siyez buğdayının (Triticum monococcum L.) besinsel kalitesinin ve deneysel tip 2 diyabet oluşturulan ratlarda antidiyabetik ve antioksidan özelliklerinin belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. İki aşamalı gerçekleştirlen çalışmada önce farklı kimyasal analizler ile siyez buğdayı (Triticum monococcum L.) ve ekmeklik buğdayın (Triticum aestivum L.) besinsel bileşimi incelenmiştir. Daha sonra streptozotosin ile deneysel tip 2 diyabet modeli geliştirilen ratlarda kan şekeri, insülin seviyesi, total oksidan seviye, total antioksidan seviye gibi özellikler araştırılmıştır. Çalışmanın sonunda; siyez buğdayının nem, yağ, protein, enerji, ham selüloz, toplam diyet lifi miktarı ekmeklik buğdaydan daha düşük saptanırken; kül, nişasta, toplam sterol, mineral madde içeriği ekmeklik buğdaydan daha yüksek tespit edilmiştir (p<0,05). Deney hayvanlarından alınan kan örnekleri incelendiğinde gruplar arasında total oksidan, total antioksidan, insülin değerleri bakımından anlamlı bir fark saptanamamıştır (p>0,05). Diyabetli olan ve siyez buğdaylı yem ile beslenen grubun kan şekeri değeri ekmeklik buğdaylı yem ile beslenen gruba göre daha düşük saptanmıştır. Siyez buğdayı diyabetiklerde, kan şekerinin düzenlenmesinde, insülin duyarlılığının iyileştirilmesinde faydalı olabileceği fakat mekanizmasının tam olarak anlaşılabilmesi için farklı çalışmalarla desteklenmesi gerektiği düşünülmektedir.This study was planned to determine the nutritional quality of einkorn wheat (Triticum monococcum L.) obtained from different districts of Kastamonu province and its antidiabetic and antioxidant properties in rats with experimental type 2 diabetes. In the study, which was carried out in two stages, first of all, the nutritional composition of einkorn wheat (Triticum monococcum L.) and bread wheat (Triticum aestivum L.) was investigated with different chemical analyzes. Later, an experimental type 2 diabetes model was developed with streptozotocin and properties such as blood sugar, insulin level, total oxidant level and total antioxidant level were investigated in rats. According to the findings obtained as a result of the study; while the moisture, fat, protein, energy, crude fiber and total dietary fiber content of einkorn wheat were lower than bread wheat; ash, starch, total sterol and mineral content were higher than bread wheat (p<0.05). When the blood samples taken from the experimental animals were examined, no significant difference was found between the groups in terms of total oxidant, total antioxidant, and insulin values (p>0.05). The blood sugar value of the diabetic group fed with einkorn feed was lower than the group fed with bread wheat feed. It is thought that einkorn wheat may be beneficial in regulating blood sugar and improving insulin sensitivity in diabetics, but it should be supported by different studies in order to fully understand its mechanism.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessSiyez buğdayıEkmeklik buğdayTip 2 diyabetBesin içeriğiKan şekeriEinkorn wheatBread wheatType 2 diabetesNutrient contentBlood sugarGıda MühendisliğiFood EngineeringDoctoral Thesis1128761349