Hünerli, Bülent2024-10-292024-10-2920242147-088Xhttps://doi.org/10.20304/humanitas.1396175https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1229198https://hdl.handle.net/20.500.11776/12851Edebiyat geleneği bakımından Türkiye sahası ile önemli ortaklıkları bulunan Kırım Tatarları, aslında eski bir sözlükçülük geleneğine sahiptir ve süreç içerisinde çok değerli Kırım Tatarca sözlükler yayımlanmışlardır. Bu sözlükler büyük oranda genel amaçlı olduğu gibi terim sözlüklerini de içermektedir. Kırım Tatarlarınca ilk Kırım Tatarca sözlük ve eser olarak Kodeks Kumanicus kabul edilmektedir. 13-14. yüzyıllarda yazılan bu eser Türkoloji çalışmalarının vazgeçilmez kaynaklarından biridir. Daha sonraki yıllarda da değerli Kırım-Tatarca sözlükler hazırlanmıştır. 19. yüzyılın sonlarına doğru ise Kısa Rusça-Tatarca Sözlük (Kırım Ağzı) adlı bir eser daha basılmıştır. Bu sözlük özellikle Kırım’a gelen Rus turistler ve Kırım Tatarcayı iyi bilmeyen yerli halk için yazılmıştır. Eserin giriş kısmında sözlük hakkında çeşitli bilgiler verilmiştir. Sözlükteki kelimelerin yaklaşık 2/3’ü konuşma dilinde kullanılan kelimelerden oluşmaktadır. Sözlük kısmının dışında Kırım Tatarca başlıca gramer kurallarına ve kalıp ifadelere-cümlelere de yer verilmiştir. Bu sözlükte Kırım Tatarca kelimeler, Kiril alfabesiyle yazılmıştır. Kırım Tatarlar arasında Arap alfabesinin kullanıldığı bir dönemde Kiril harfli böyle bir eserin basılması son derece dikkat çekicidir. Bununla beraber Kırım Tatarca kelimelerin Kiril alfabesiyle yazılması, Kırım Tatarcadaki bazı sesleri ifade etme konusunda zorlayıcı olmuştur. Sözlük nihayetinde bir “rehber sözlük” niteliğini taşımaktadır. Çalışmada, söz konusu sözlük tanıtılmış ve söz varlığı açısından incelenmiştir.tr10.20304/humanitas.1396175info:eu-repo/semantics/openAccessKırım TatarSöz varlığıSözlükKiril alfabesi.Article12232472591229198