Bazı buğday melez popülasyonlarının anter kültürüne yanıtları

Abstract

Çalışmada, 3 ekmeklik buğday melez popülasyonunda iki farklı çiçek tozu gelişim döneminin anter kültürüne etkisi ve 4 makarnalık buğday melez populasyonunda anter kültürüne iki farklı başlangıç ortamının etkisi araştırılmıştır. Buna ilave olarak çalışmada W14F besi ortamı kullanılarak erken tek çekirdekli döneminde olan 12 ekmeklik buğday melez populasyonun anter kültürüne yanıtı belirlenmiştir. Çalışmada, anterlerden gelişen kallus, albino bitkicik, yeşil bitkicik ve seraya aktarılan bitki sayıları belirlenmiştir. İki farklı besi ortamının (W14F, C17F) anter kültürü üzerine etkileri incelendiğinde kallus sayısında besi ortamının etkisi önemli bulunurken, albino bitkicik, yeşil bitkicik ve seraya transfer edilen bitki sayısı üzerine etkisi önemsiz bulunmuştur.Çiçek tozu gelişim dönemlerinin anter kültürü üzerine etkisi incelendiğinde ise erken tek çekirdekli dönemde çiçek tozu içeren anterlerden sonraki dönemlere göre daha yüksek yeşil bitkicik ve seraya aktarılan bitki sayısı elde edilmiştir. Oniki buğday melez popülasyonun anter kültürüne yanıtı incelendiğinde melez popülasyonlar arasında istatistik olarak önemli farklılık olduğu belirlenmiştir.Yapılan önemlilik testi sonucunda melez popülasyonlar arası ve yeşil bitkicik yanıtı açısından farklılık istatistik olarak önemli bulunmuştur. Yeşil bitkicik sayısı 1.50-70.50 adet arasında, seraya aktarılan bitki sayısı ortalama olarak 1.00-59.25 adet arasında değişmiştir. En fazla bitkicik sayısı ve seraya aktarılan bitki sayısı 70.50 adet ve 59.25 ile Golia/Syrena melez popülasyonundan elde edilmiştir.

The objetives of this study were to determine the effects of two different pollen development periods to the anther culture in 3 bread wheat hybrid populastions and to determine the effects of two different induction mediums to the anther culture in four durum wheat hybrids. In addition to this, response of twelve bread hybrid wheat populations in their early uninucleate period to anter culture were determined by using W14F medium. In the study, the number of calluses which developed from anthers, albino plantlets, green plantlets and the plants which transferred to the greenhouse were determined. Based on the results of the study, the effects of two different mediums (W14F, C17F) on number of calluses were satistically significant. However, the effects of two different mediums on number of albino plantlets, green plantles and the plants which transferred to the greenhouse were not statistically significant. Anther culture with pollens in their early uninucleate period produced higher numbers of green plantlets and plants which transferred to the greenhouse comparing to later stage (mid uninucleate period). It was found out that the differences among responces of twelve bread wheat hybrid populations to the anther culture were statistically significant. Based on the analysis of LSD, the differences between hybrid populations and the responses about in terms of green plantlets found statistically significant. Green plantlets numbers changed between 1.50 to 70.50, in case of the plants which transferred to the greenhouse numbers changed between 1.00 to 59.25. The maximum numbers of plantlets and the plants which transferred to the greenhouse, obtained from Golia/Syrena hybrid population respectively 70.50 units and 59.25 units.