Asma meristem kültüründe donör bitkinin fizyolojik gelişme dönemi ve eksplant orijininin meristem canlılığı ve gelişimine etkisi

Abstract

Bu çalışma ile, asmada meristem kültürü çalışmalarını etkileyen faktörlerden donör bitkinin fizyolojik gelişim dönemi ve eksplantın donör bitki üzerindeki pozisyonlarının(orijininin) meristem canlılığı ve gelişimine etkileri incelenmiştir. Bu kapsamda üç farklı çeşidin (Gamay, Trakya İlkeren ve İtalia), üç değişik fizyolojik gelişim dönemi (çiçeklenme başlangıcı, tane tutumu ve tanelerin bezelye büyüklüğü aldığı dönem) ile eksplantın bitki üzerindeki pozisyonu olarak ana sürgün uçları ve koltuk sürgünlerinin uçlarından izole edilen meristemler kullanılmıştır. İzole edilen meristemler in vitro koşullarda MS yapay besin ortamında kültüre alınmışlar ve bunların üç hafta sonraki canlılık ve gelişim düzeyleri değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda asmada, meristem canlılığı ve meristem gelişimi açısından en uygun meristem alım döneminin tanelerin bezelye büyüklüğü aldığı dönem olduğu ve bitki üzerinde koltuk sürgünlerinden alınan meristematik dokuların ana sürgün ucundan alınan meristematik dokulara oranla daha yüksek değerler verdiği tespit edilmiştir.

In this study,two of the important factors that affect meristem culture, the effect of physiological development period of donor plant and the position(origin) of explant on meristem survival and growth were tried to evaluate. Three different physiological growth periods of three different varieties and meristems isolated from main shoot tips and axillary shoots of explants were used. The isolated meristems were cultured in MS in in vitro conditions for three weeks and parameters such as survival and growth levels were evaluated. According to results of this study, it is concluded that in the point of meristem survival and growth the most suitable period for isolation of meristems were found as period when the berries are in size like pea. Besides, meristems isolated from axillary shoots gave more values than meristems isolated from main shoot tips.