Türkiye'de pamuklu dokuma endüstrisinde verimlilik ve kalite analizleri

Abstract

Son yirmi yıl içinde gerçekleştirmiş olduğu performans ve buna bağlı olarak yarattığı katma değer, istihdam imkânları ve sağladığı döviz girdisiyle ülkemiz sanayiinin önemli bir itici gücü haline gelen tekstil önemli alt sektörlerinden birisi de hiç kuşku yok ki pamuklu dokuma endüstrisidir. Sıra ile ifade etmek gerekirse; pamuk, pamuk ipliği, pamuklu dokuma veya pamuklu örme... şeklinde devam eden ve pamuklu konfeksiyon ile son bulan üretim aşamaları içinde pamuklu dokuma (hambez), bir yönüyle mamul, diğer bir yönüyle de yarı-mamul özelliği taşımaktadır. Pamuklu tekstil sektöründe, %100 pamuklu ürünlerin yanı sıra, pamuk ile karıştırılabilen, sunî ve sentetik elyaf karışımlı iplikler de girdi olarak kullanılabilmekte ve bu mamullerin tamamı pamuklu tekstil başlığı altında değerlendirilmektedir. Bu araştırma çerçevesinde de hammaddesini tarımdan alan pamuk dokuma sektörü işletmelerinin kalite faaliyetleri ile verimlilik artırma çalışmaları incelenmiş olup, tüm üretim parametrelerinin işletmelerdeki verimlilik ve kalite etkileşimleri ortaya konmuştur. Araştırma kapsamında; kalite, verimlilik, maliyet minimizasyonu, müşteri memnuniyeti vb. temel prensipleri benimsemiş ve ?sektörün lider firmalarından biri? sıfatını hak ederek almış üç farklı tekstil işletmesinin karşılaştırmalı analizleri yapılmıştır. Ticari durumlarının etkilenmemesi için ve kurumsal bilgi gizliliği prensipleri doğrultusunda söz konusu işletmeler: -Sarı İşletme, -Yeşil İşletme, -Mavi İşletme olarak adlandırılmışlardır. Sanayi işletmelerinden verilerin toplanması aşamasında anket ve yüz yüze görüşme yöntemleri uygulanmış olup firmalarda çalışan personel sayısı, eğitim ve ücret düzeyleri, işletme organizasyonu, hammadde alım miktarları, ürün maliyetleri, üretim miktarları, kapasite kullanım oranları, üretim teknolojisi vb. bilgiler işletme kayıtlarından yararlanılarak elde edilmiştir. Uzun dönemli rekabet gücünün sağlanabilmesi; modern teknoloji, eğitim, nitelikli işgücü ve üretime yönelik yatırımlarla mümkündür. Nitelikli el emeği ve beyin gücünün sistem, teknoloji ve üretim dokularıyla bütünleşmesi tam rekabet ortamlarının bir özelliğidir. Tekstil sektörünü işgücü yoğun yapısından kurtarmak mümkün değildir. Ancak örnek olarak seçtiğimiz işletmelerde olduğu gibi ileri teknoloji istihdamı ve verimli kullanımıyla iş gücünden tasarruf sağlandığı gibi üretim süreleri ve maliyetleri de aşağıya çekilebilmektedir. Diğer yandan kalite ve katma değer faktörleri artmaktadır. Tüketici bilincinin artması; kalite, stil, yaratıcılık ve dağıtım sistemi ile ilgili tüketici beklentilerini daha yukarılara taşıdığı için teknoloji kullanımının elyaftan hazır giyime uzanan tekstil sektörü için kaçınılmaz olduğu açıktır. Yapılan araştırmalar neticesinde; kalite ve verimlilik arttırma faaliyetleri kapsamında daha etkin çalışan firmaların rekabet güçlerinin de aynı oranda arttıkları ortaya çıkmaktadır. Örnek olarak; Sarı İşletme olarak adlandırdığımız firmanın, kalite ? verimlilik faaliyetleri adına anketlerden aldığı toplam puanın Yeşil ve Mavi işletmelerden yüksek olması, Sarı İşletme'nin finansal rekabet gücünün de diğerlerinden fazla olması gerçeğiyle örtüşmektedir. Hammadde kullanımı, kilogram ürün başına enerji tüketimi, fire oranlarındaki farklılıklar vb. kıyaslama parametreleri de Mavi İşletme'nin aleyhine Sarı ve Yeşil işletmelerin ise lehine bir durum ortaya koymaktadır. Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz ki: Artık günümüzde tüketici ya da müşteriler mal ve hizmet bazında sürekli yeni arayışlar içine girmiştir. Gelişen pazar koşullarına ve tüketici taleplerine yanıt verebilmek için sürekli gelişim içinde olmak, ileri teknoloji kullanımına yönelmek, üretim, kapasite kullanımı ve kalite değerlerine önem vermek kaçınılmazdır. Geleceğin ticari ortamlarında, değişime ayak uydurabilen değil değişimi yaratan ve kabul ettiren firmaların olacağı açıktır.

One of the important sub-sectors of textile, which is the significant forcing power of our industry with its performance over the last two decades resulting in employment and foreign money, is for sure Cotton Weaving Industry. Through the process starting with cotton, cotton thread, cotton weaving or cotton knitting and lasting with cotton clothing, greige fabric may be called as product as well as semi-product. Besides 100% cotton products, artificial and synthetic fibres threads are also used as inputs and all these products are listed under the cotton textile headline. Within this study, the cotton weaving sector enterprises? quality activities and efficiency increase efforts are examined as well as the quality and efficiency interactions of all the production parameters. The comparative analysis of the three different textile firms which are among the sector leaders carrying the concepts of quality, efficiency, cost minimization, customer satisfaction and etc as their principles are realised at this research. Resulting from the firms' confidentiality agreements these are mentioned as - Yellow Facility - Green Facility - Blue Facility throughout the study.At the data collection stages, survey and face to face conversation techniques are use and the data as the number of employees, education and salary levels, organization chart, quantity of the raw materials supplied, cost of products, production capacities, capacity usage rates, production technologies etc. are gathered from the facility records. Maintaining the long term competitive position may be achieved with the investments at modern technology, qualified manpower and production. Combination of qualified hands and brain power with the technology and the production cells is a must at the competitive surrounding. It is impossible to purify textile sector from its hand power centered structure however production cycles and costs may be decreased as a result of the effective implementation of modern technology. On the other hand quality and added values are growing. Inrease of customer awareness result in higher expectations of quality, style, creativity and distribution system. Thus the usage of modern technology is inevitable for the textile industry including the process from fibres till clothing. The outcomes of the studies point out that the facilities which are working more efficiently as a result of quality and efficiency enhancement activities are more competitive. At the quality-efficieny activity survey, Yellow Facility scored more points than Green and Blue facilities which coincides with the greater financial competence of Yellow Facility. The comparison parameters such as usage of raw material, energy consumed per 1 kilogram of product, scrap rates etc. results negatively for Blue Facility and positively for Yellow and Green facilities. In conclusion, customers or consumers are in the search for new products and services. In order to keep up with evolving sector requirements and satisfy the customer demands; to practice continiuous improvement, to tend to modern technology and to give importance to production, capacity usage rates and quality concepts are inevitable. In the near future's commercial surrounding, the firms which create the change will survive not the ones trying to catch the change.