Endüstriyel Yakıt Türü Petrokok'un İnsan Sağlığı ve Çevreye Etkileri

Abstract

Petrokok başlıca karbondan oluşan siyah renkli katı bir yakıt olup, kükürt elementini, metallerin elementel şekillerini ve uçucu olmayan inorganik bileşikleri içerir. İlk modern petrokok üretim tesisi 1930’larda A.B.D.’nde kuruldu. 2007 ile 2012 yılları arasında A.B.D.’nde kok üretimi %2, dünya üzerinde ise %35 arttı. 2013 yılı verilerine göre A.B.D., Çin, Hindistan, Venezualla, Brezilya önemli petrokok üreticileridir. Petrokok yüksek ısıl değeri, düşük kül içeriği ve benzeri katı yakıtlar içerisinde fiyat avantajlarıyla özellikle son yıllarda alternatif bir yakıt olarak tercih edilmektedir. Petrokok en çok endüstriyel tesislerde ve elektrik santrallerinde yakıt olarak kullanılmaktadır. Çimento fabrikaları döner fırınlarında yakıt derecesindeki petrokoku tüketmektedirler. 2016 Çimento Sanayi Raporuna göre Türkiye’de çimento sanayinde %70 oranında yakıt olarak kullanılmıştır. Petrokok açısından Türkiye hem ihracatçı hem de ithalatçı konumundadır. Dünyada üretilen petrokokun %55’i çimento sanayinde kullanılmaktadır. Önümüzdeki yıllarda Çin, Hindistan ve Vietnam gibi ülkelerde elektrik üretimindeki artış petrokok kullanımında artışa neden olması beklenmektedir. Petrokok depolama ve elleçleme operasyonlarından oluşan kayda değer miktarda sağlık riski oluşturmaktadır. EPA (Environmental Protection Agency) bilhassa çapı 10 ?m ve daha küçük olan taneciklerle ilgilenmektedir çünkü bunlar boğazdan ve burundan geçerek akciğerlere girmektedir. Bir kere solunduğunda, bu tanecikler akciğere girmekte ve ciddi sağlık sorunlarına neden olmaktadırlar. Bu nedenle 10 ?m ve daha küçük taneciklerin çalışma ortamındaki konsantrasyonları ölçülmelidir. Petrokok’un yüksek konsantrasyonlarına sonulum yoluyla maruziyet hem insanlarda hem de hayvanlarda solonum yolu iltihabı oluşturmaktadır. Tekrarlanan maruziyet ise akciğer fonksiyonlarında bozulmaya neden olabilmektedir. Yapılan çalışmalarda kanserojen ya da üremeyle ilgili herhangi bir etkisi saptanmamıştır.

Petroleum coke is a black solid which primarily is made of carbon and it contains trace amounts of sulfur, elemental metals and volatile inorganic components. The first modern petroleum coke facility was found around 1930s in USA. Between 2007 and 2012, it's production rate increased by 2% in the USA and by 35% in the entire world. According to the 2013 data, USA, China, India, Venezuela and Brazil are important manufacturers. Petroleum coke, with it's high heating value, low ash content and relatively low price among it's competitors, is widely used as an alternative fuel especially in recent years. Petroleum coke is primarily and mainly used in power plants and industrial facilities as fuel. Cement factories also use petroleum coke as fuel in their rotary kilns. According to the Turkey Cement Industry report in 2016, it has been used 70% as fuel in these factories. Turkey acts both as an importer and exporter in point of petroleum coke. The 55% of the petroleum coke produced in the world is used in cement industry. In the coming years, it's been anticipated that the petroleum coke usage will rise as electricity production increases in countries like China, Vietnam and India. Petroleum coke poses an important health risk with it's handling and storage operations. EPA is especially concerned about the particles smaller than 10 ?m because those can go into the lungs through mouth and throat easily. Breathing only once, these particles go into the lungs and cause severe issues. Thus, particle concentrations smaller than 10?m have to be measured in the working area. Exposure to highly concentrated petroleum coke causes inflammatory diseases in the respiratory tract. Repeated exposure can lead to functional failure in the lungs. In the studies, no effect on reproductive systems or any cancerogenic effects have been detected.