İnorganik ve organik maddeler karıştırılmış cibrenin, fide üretiminde ve topraksız tarımda, yetiştirme ortamı olarak kullanım olanakları

Abstract

Çürütülmüş cibre, fide ve hidroponik kültürde bitki yetiştiriciliğinde kullanılmakta, bu haliyle, paketlenip, satılmaya uygun olmadığından kullanımı ve ticari önemi düşük seviyede kalmaktadır. Cibrenin torf ve coco peat’e alternatif olabilmesi için onlar gibi standart ve homojen bir yapıya dönüştürülmesi, çimlenebilir tohum, hastalık, zararlı ve yabancı madde içermemesi gerekir. Cibrenin, torf ve coco peat gibi paketlenip satılabilmesi için cibrenin öğütülmesi şarttır. Öğütülmüş cibre yapı olarak, torf ve coco peat’e benzeyen homojen bir ortama dönüşmektedir. Şu anda Dünya’da öğütülmüş cibrenin kullanımı ile ilgili bir çalışma yapılmamaktadır. Tüm araştırmalar öğütülmemiş cibrenin fide üretimi ve hidroponik kültürde kullanımı ile ilgilidir. Bu nedenle bizim araştırmalarımız öğütülmüş cibrenin kullanımına yöneliktir. Öğütülmüş cibre de coco peat gibi sürdürülebilir bir ortam olduğundan, hem ona rakip olacak, hem de fiyatı yerli üretim nedeniyle, ondan daha ucuz olacaktır. 1m3 cibre 12 TL, torf 350 TL, coco peat 250 TL, perlit 125 TL, zeolit 150 TL ve kayayünü de 500 TL civarındadır. Buna göre cibrenin fiyatı torfun 29 katı, 21 katı coco peat’in, 10 katı perlitin, 12 katı zeolitin ve 42 katı da kayayünün fiyatıdır. Bu araştırmada çürütülüp, öğütülmüş ve öğütülmemiş cibrenin içine inorganik (jips, perlit, zeolit) ve organik (odun kömürü, nemlendirici granül polimer) maddeler katarak, kuru cibrenin, nemlendirilmesi kolay, yeni ve uygun bir ortam haline getirilmesine çalışılmıştır. Araştırma cam serada ALTESS F1 domates çeşidiyle farklı zamanlarda yapılan iki fide denemesi ve hazır alınan fidelerle yapılan dikim denemesi olarak yürütülmüştür. Fide denemesi sonuçlarına göre perlit ve torfun ön plana çıktığı fakat öğütülmüş cibre karışımlarının da kök ortamı olarak kullanılabileceği görülmüştür. Öğütülmüş cibrenin tek başına kullanımı fide denemesi ölçütleri yönünden genelde en kötü sonucu vermiştir. Gövde çapı, gerçek yaprak sayısı ve köklü fide boyu yönünden torf ve perlite alternatif olabilecek en uygun ortam 1. fide denemesinde 13 no’lu konu (1 g L-1 nemlendirici granül polimer + 10 g L-1 jips + % 15 kırılmış odun kömürü + % 25 perlit + % 60 öğütülmüş cibre); 2. fide denemesinde ise gövde çapı yönünden 10 no’lu (10 g L-1 jips + % 15 kırılmış odun kömürü + % 25 zeolit + % 60 öğütülmemiş cibre) ve 13 no’lu, gerçek yaprak sayısı bakımından ise 2 no’lu (öğütülmemiş cibre) ve 12 no’lu (1 g L-1 nemlendirici granül polimer + 10 g L-1 jips + % 15 kırılmış odun kömürü + % 25 perlit + % 60 öğütülmemiş cibre) konulardır. 10 no’lu konu köksüz ve köklü fide ağırlığı yönünden de perlit ve torftan sonra en uygunudur. Dikim denemesi sonuçlarına göre ise pazarlanabilir meyve ağırlığı yönünden en uygun ortamlar 5 no’lu (10 g L-1 jips + % 25 perlit + % 75 öğütülmüş cibre), 13 no’lu (1 g L-1 nemlendirici granül polimer + 10 g L-1 jips + % 15 kırılmış odun kömürü + % 25 perlit + % 60 öğütülmüş cibre) ve 14 no’lu (1 g L-1 nemlendirici granül polimer + 10 g L-1 jips + % 15 kırılmış odun kömürü + % 25 zeolit + % 60 öğütülmemiş cibre) konulardır. Toprak parselinden ise en düşük verim alınmıştır. Sonuç olarak, öğütülmüş cibrenin öğütülmemiş cibreye göre daha homojen olması da dikkate alınırsa, fide üretimi için torf ve coco peat’e ve hidroponik kültür için ise perlit ve kayayününe alternatif olarak önerilebilecek en uygun kök ortamı, 13 no’lu konudur.

Composted grape marc used for propagation and hydroponic culture but it is not suitable in this form to be packed and sold therefore its commercial value is limited. To be an alternative to peat and coco peat grape marc should be made homogeneous and standard like them and should not contain any seeds which can germinate, foreign materials, pest and diseases. It is necessary to grind the grape marc to sell it packed like peat and coco peat. The texture of ground grape marc becomes homogeneous like peat and coco-peat. There is no research about the use of ground grape marc in the world. All research are about the use of unground grape marc for propagation and hydroponic culture. That is the reason our research is on the use of ground grape marc. As ground grape marc is a sustainable medium like coco peat, it will not only been an alternative but also cheaper than coco peat because ground grape marc will be produced in our country. One m3 grape marc is 12 TL, peat 350 TL, coco peat 250 TL, perlite 125 TL, zeolite 150 TL and rockwoll 500 TL. According to that the price of peat is 29 times, coco-peat 21, perlite 10, zeolite 12 and rockwool 42 times of the price of grape marc. In this research inorganic (gypsum, perlite, zeolite) and organic (charcoal, granulated wetting agent) materials were added to dry ground and unground grape marc to make them easily wettable, new and more suitable media. This research was made in a glasshouse with Altess F1 tomato cultivar seedlings as two propagation experiments at different times and one planting experiment by using seedlings obtained from a seedling company. According to the results of propagation experiments it was seen that although perlite and peat are leading media, the ground grape marc mixes can also be used as rooting media. The use of ground grape marc alone give the worst results for the seedling criteria. Considering stem diameter, number of true leaves and length of seedling including the roots, the most suitable medium which could be an alternative to peat and perlite, was treatment 13 (1 g L-1 wetting agent + 10 g L-1 gypsum + 15% charcoal + 25% perlite + 60% ground grape marc) in the 1st seedling experiment. In the 2nd seedling experiment treatments 10 (10 g L-1 gypsum + 15% charcoal + 25% zeolit +: 60% unground grape marc) and 13 gave the highest stem diameter. According to the number of true leaves, treatments 2 (unground grape marc) and 12 (1 g L-1 wetting agent +10 g L-1 gypsum + 15% charcoal + 25% perlite + 60% unground grape marc) were the most suitable. Excluding peat and perlite, treatment 10 was also the most suitable for the seedling weight with or without the roots. According to the results of the planting experiment, the most suitable treatments for marketable yield by weight were treatment 5 (10 g L-1gypsum + 25% perlite + 75% ground grape marc), 13 (1 g L-1 wetting agent + 10 g L-1 gypsum + 15% charcoal + 25% perlite + 60% ground grape marc) and 14 (1 g L-1 wetting agent + 10 g L-1 gypsum + 15% charcoal + 25% zeolit + 60% unground grape marc). The lowest yield was obtained from the glasshouse border. As a result, considening that ground grape marc is more homogeneous that an unground one,the most suitable rooting medium which can be recommended for propagation instead of peat and coco peat;for hydroponic culture as an alternative to perlite and rockwool was treatment 13.