İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum, bilgi, duyarlılık ve aktif katılım düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma ? Çorlu örneği

Abstract

Çevre, canlıların içinde bulunduğu ve tüm hayatsal faaliyetlerini sürdürdüğü ortam ya da koşullardır. İnsanların yaşadıkları çevreye olumsuz etkileri zamanla biriken çevre sorunlarına yol açmaktadır. Çevre sorunları doğa ile ilgili insanların olumsuz tutum ve davranışlarından, inşa edilememiş değerler ve ahlâk sisteminden kaynaklandıklarından bu sorunlar kümesinin temelinde eğitim sorunu yatmaktadır. Çevre problemlerinin çözümü ve çevrenin korunmasında insanların çevre bilincine sahip olarak yetiştirilmesi önemlidir. Çevre eğitimi halkın çevre konularına karşı farkında olma düzeyini arttırır ve ekolojik sürdürülebilirliğin yönünü olumlu şekilde değiştirebilir. Bu çalışmanın amacı, ilköğretim öğrencilerinin çevre konusu ile ilgili bilgi düzeylerinin, çevre problemlerine karşı çevresel duyarlılıklarının ve bu bilgi-duyarlılık düzeyleri üzerine sosyo-demografik karakterlerinin etkilerini belirlemektir. Bu tanımlayıcı çalışma, Tekirdağ ili Çorlu İlçesindeki Mehmetçik İ.Ö.O., Cumhuriyet Özel İdare İ.Ö.O., Ünilever-İş İ.Ö.O. ve Yeşiltepe İnönü İ.Ö.O.'nda gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, birinci ve ikinci kademe öğrencilerine ayrı ayrı olmak koşuluyla araştırmacılar tarafından geliştirilen 'Çevre Bilgi Testi', 'Çevre Tutum Ölçeği' ve 'çevresel duyarlılık ve aktif katılım (DAK)' testi uygulanmıştır. Öğrencilerin çoğu çevre konularına karşı ilgili olduklarını ifade etmelerine rağmen, çevresel faaliyetlere aktif olarak katılmamaktadırlar. Yapılan araştırmanın başlıca sonuçları aşağıda verilmiştir: Genel olarak, kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre çevreyle daha ilgili oldukları, çevre sorumlu davranış göstermeye daha eğilimli oldukları görülmüştür. Bilgi testi sonuçlarına göre kız öğrencilerinin bilgi testi puanlarının erkek öğrencilerden daha yüksek olduğu görülmektedir. Dolayısıyla, çevre bilgisi açısından kızların düzeyi erkeklerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Tutum ölçeği sonuçlarına göre yine kız öğrencilerinin tutum testi puanlarının erkek öğrencilerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Demografik değişkenler, cinsiyet ve ebeveynlerin eğitim düzeylerinin; çevre duyarlılığı, aktif katılım, bilgi ve çevre tutumu üzerinde önemli etkiye sahip olduğu bu çalışmanın temel bulguları olmuştur. Çevre eğitimiyle ilgili okul müfredatları öğrencilerin çevre konularına karşı duyarlılıklarını, çevresel aktivitelere katılım düzeylerini arttıracak şekilde geliştirilmelidir. İlköğretim öğrencilerin 'çevre bilgi ve çevre duyarlılık puanları', 'çevre bilgi ve çevre tutum puanları' ve 'çevre duyarlılık ve çevre tutum puanları' arasında çok güçlü olmasa da bir ilişki tespit edilmiştir.

Environment is the settings or the conditions where living things are in and pursue their lives. The negative effects of humankind to the environment in which they live cause environmental problems growing in time. Since environmental problems stem from human's negative attitudes and behaviours, values having not constructed and moral system about nature, education problem lies under this set of problems. Educating people to have consciousness on environmental issues is important for solution of environmental problems and protection of the environment. Environmental education increases public awereness and knowledge of environmental issues and changes and can prositively effect change in the direction of ecological sustainability. The purpose of this study was to determine the knowledge level of primary students? regarding the topics of environment, consciousness towards environmental problems and the influence of socio-demographic characteristics on it. This descriptive study was carried out at three primary schools which are Mehmetçik, Cumhuriyet Özel İdare, Ünilever-İş and Yeşiltepe İnönü Primary Schools, in Tekirdağ city in Çorlu district. In the study, a two stage design was adopted; a questionnaire designed by researcher on 'environmental knowledge test', 'environmental attitude scale' and 'environmental consciousness and active participitate scale (ECAPS) were applied either primary and secondary schools students. Althought most of student have stated that they were sensitive to environmental issues, The results of study are as following: Generally, these showed that girls are more environmentally concerned than boys and tend to display more environmentally responsible behaviour. According to information test results, it is seen that girls? scores are higher than that of boys. Therefore, in the sense of gender, it is established that girls' level is higher than that of boys. According to attitude test results, it is established that girls' scores are higher than that of boys. The main finding of this research is that, of the demographic variables, gender and level of parentel education have a major influence on the pattern of environmental consicuosness, actively participitate and behaviour. The school curricula with respect to environmental education should be developed for the students who were sensitive about the environmental issues to increase their level of participitation of environmental activities. Altough it is not very strong, there is a relation between 'environmental knowledge and consciousness scores', 'environmental knowledge and attitude scores' and 'environmental consciousness and attitude scores' of students.