| dc.description.abstract | Bu tezin amacı, Marmara Denizi‘nde en uzun kıyıya sahip Tekirdağ ilinin, deniz kıyısında belirlenen dört istasyonda endokrin sistemi bozan bazı esansiyel element ve toksik metallerin (Fe, Cu, Zn, Cr, Mn, Cd, As, Pb, Hg ve Ni) sediment ve balık kas dokusundaki birikimini ve dağılımını tayin etmektir. Marmara Denizi etrafındaki hızlı nüfus artışı sonucu evsel ve sanayi atıklarının arıtma sistemlerinden geçirilmeden nehirlere ve buradan Marmara Denizi‘ne ulaşması, ağır metal içeren ve bilinçsiz, düzensiz ve kontrolsüz kullanılan tarım ilaçlarının rüzgar yardımıyla dolaylı olarak Marmara Denizi‘ne taşınıp birikmesi nedeniyle Marmara Denizi‘nin su kalitesi bozulmaktadır. Marmara Denizi 1975 yılında ticari öneme sahip 127 balık türü bulundururken, günümüzde bu sayının 4-5‘e düşmesi denizel kirliliğinin boyutunu ortaya koymaktadır. Belirlenen dört istasyondan avlanan balık örnekleri buz kapları içinde laboratuvara getirilmiştir. Örnekler saf suyla yıkandıktan sonra boyları ve ağırlıkları ölçülmüş ve sediment örnekleriyle birlikte analiz zamanına kadar -30°C‘de saklanmıştır. Analiz öncesi örnekler oda sıcaklığında çözündürülmüş, kas kısmı (yenilebilir kısım) plastik bıçak yardımıyla ayrılarak etüvde kurutulduktan sonra blenderda homojenize edilmiştir. Homojenat ve sediment örnekleri etüvde kurutulup mikrodalga fırında yakıldıktan sonra, ICP-OES cihazıyla esansiyel ve toksik metallerin konsantrasyonları tespit edilmiştir. Cu dışında, balıklarda Fe, Zn, Cr, Mn, Cd, As ve Ni konsantrasyonları FAO, DSÖ ve TGK (Türk Gıda Kodeksi)‘nın belirlemiş olduğu sınırların üzerinde tespit edilmiştir. Pb ve Hg ölçüm sınırlarının altında olduğundan tespit edilememiştir. Sediment örnekleri analiz edilen elementler bakımından her bölgede farklılık göstermiştir. şöyle ki, ortalama konsantrasyonlar göz önünde tutulduğunda, EPA sediment kalite kriterlerine göre şarköy sedimenti demirle orta derece kirli, şarköy ve Marmara Ereğlisi sedimenti manganla kısmen kirli, Merkez sedimenti kromla kısmen kirli, şarköy ve Merkez sedimenti nikelle orta derece kirli ve şarköy sedimenti arsenik ve kadmiyumla aşırı kirli sınıfındadır. Hg hiçbir sediment örneğinde tespit edilememiştir. Dört istasyonun da sediment örnekleri kurşun, bakır ve çinkoyla kirlenmemiştir. | en_US |
