Korunan, otlanan ve sürülüp terk edilen meraların bazı işlevleri ile kimi ekolojik faktörler arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu araştırma, 2010, 2011 ve 2012 yıllarında Tekirdağ ilinin Merkez ilçesi Karahisar köyünde otlanan, korunan ve sürülüp terk edilen meraların, bitki örtülerinin mart - temmuz ayları arasında farklı gelişme dönemindeki büyüme seyri, verimleri, mera otlarının besin maddeleri, bazı makro ve mikro element içerikleri ile bazı özelliklerinin belirlenmesi ve daha sonra yapılacak ıslah çalışmalarına ışık tutacak verilerin toplanması amacıyla yapılmıştır. Meraların her birinde 4 örneklik alanda 4 hat üzerinde 16 farklı ölçüm noktası işaretlenmiştir. Bu noktalarda şerit ve ağırlık yöntemi kullanılarak bitki örtüsünün bazı özellikleri ile alınan ot örneklerinden besin maddeleri ve element içerikleri bulunmuştur. Otlanan, korunan ve sürülüp terk edilen merada iki yıllık ortalamalara göre sırasıyla 149, 177 ve 130 bitki türü olmak üzere birbirinden farklı 206 tür tespit edilmiştir. Korunan, otlanan ve sürülüp terk edilen meraların ot katı yüksekliği sırasıyla, 56,83, 48,73 ve 37,59 cm, kuru ot verimleri 275,59, 242,39 ve 238,61 kg/da bitki ile kaplı alanları % 82,46, % 79,06 ve % 64,37 olarak belirlenmiştir. Korunan, otlanan ve sürülüp terk edilen meraların besin maddesi oranları sırasıyla ham protein için % 10,93,% 9,46 ve % 10,68, ham yağ için % 1,78, % 2,03 ve % 1,69, ham kül için % 7,86, % 7,71 ve % 8,85, ADF için % 38,38, % 36,92 ve % 35,84 ve NDF için % 49,68, % 51,77 ve % 50,93 bulunmuştur. Makro elementlerden P (Fosfor), K (Potasyum), Ca (Kalsiyum) ve Mg (mağnezyum) oranları ile mikro elementlerden Fe (Demir), Mn (Mangan), Zn (Çinko), Cu (Bakır) miktarları ile meralarda ortak baskın (dominant) durumdakilerden Lotus corniculatus, Onobrychis armena, Dactylis glomerata, Festuca ovina ve Sangulsorba minor türlerinin alt ve üst organlarının besin değerleri, makro ve mikro elementleri belirlenmiştir. Üst organların besin değerleri, alt organlarınkinden yüksek bulunmuştur. Doğal bitki örtüsü özelliğini devam ettiren otlanan ve korunan meraların kalitatif özellikleri ve yem ile element değerleri bir birine yakın, yeniden bitki örtüsü oluşan sürülüp terk edilen meranın ise bu değerlerinin farklı olduğu sonucuna varılmıştır.

This research, in 2011 and 2012 in the village of the Karahisar on the central district of the province of Tekirdağ, was carried out on protected, grazing and abandoned ploughed pastures in order to determine growth process and efficiency of vegetation during the periods of the different growth stages between March and July and also nutrients and some macro and micro elements content of pastures grasses. By this research, it is intended to collect the useful data for plant breeding studies in the future. In order to determine the features of vegetation, the measurements were made by using the method of strip and weight at 16 different points on 4 line in 4 exemplary fields in each pastures. The results obtained are summarized as follows. There are respectively 147, 177 and 130 plant species identified on grazing, protected and abandoned plowed pastures. In all of them, 206 different plant species have been identified. On grazing, protected and abandoned plowed pastures; height of the grass layer is 48.73, 56.83 and 37.59 cm, hay yield is 242.39, 275.59 and 238.61 kg /da, the ratio of the area covered by plants is 79.06 %, 82.46 % and 64.37 % respectively. As mean of grazing, protected and plowed abandoned natural rangelands that crude protein (CP) 10,93 %, 9,46 % and 10,68 %, ether extract (EE) 1,78 %, 2,03 % and 1,69 %, ash 7,86 %, 7,71 % and 8,85 % acit detergent fiber (ADF) 38,38 %, 36,92 % and 35,84 % and nötr detergent fiber (NDF) 49,68 %, 51,77 % and 50,93 %, respectively. Also of macro and micro elements P (phosphorus), potassium (K), calcium (Ca), magnesium (Mg), iron (Fe), manganese (Mn), zinc (Zn), copper (Cu) were determined. In all three pastures; the nutritional value of lower and upper bodies and micro and macro elements of Lotus corniculatus, Onobrychis armena, Dactylis glomerata, Festuca ovina ve Sangulsorba minor species which are some of the dominant common plants have been determined. The nutritional values of the upper bodies were found higher than the lower bodies. In conclusion, the value of the qualitative characteristics, feed and element of grazing and protected pastures which sustain the natural vegetation feature were close to eachother whereas, on abandoned plowed pasture, these values were different.