Marmara bölgesindeki anadolu adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) populasyonlarının morfolojik ve kalite özelliklerinin belirlenmesi, kültüre alınma olanaklarının araştırılması

Abstract

Bu çalışmada Marmara Bölgesi Florası?nda bulunan Anadolu adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) populasyonlarının morfolojik, agronomik ve kalite özelliklerini belirlemek amaçlanmıştır. Floradan toplam 20 adet populasyon toplanmış, daha sonra bu populasyonların içinden uçucu yağ oranı %2,5?ten yüksek olan 10 tanesi ile 2 yıl süreli verim ve kalite denemesi yürütülmüştür. Araştırmada populasyonların bitki boyu (cm), dal sayısı (adet), gövde kalınlığı (cm), yaprak boyu (cm), yaprak eni (cm), yeşil herba verimi (kg/da), kuru herba verimi (kg/da), yeşil yaprak verimi (kg/da), kuru yaprak verimi (kg/da), uçucu yağ oranı (%), uçucu yağ verimi (l/da), uçucu yağ bileşenleri (%) antioksidan aktivite, toplam fenolik madde ve flavonoid miktarı saptanmıştır. Çalışmada ilk yıl kuru yaprak ve uçucu yağ verimi sırası ile 439,86-691,62 kg/da ve 15,36-29,68 l/da arasında, ikinci yıl 507,74-986,70 kg/da ve 16,00-33,63 l/da arasında gerçekleşmiştir. Uçucu yağ oranları yıllar ve populasyonlar arasında önemli bir değişim göstermemiş, uçucu yağın ana bileşenleri doğadan toplanan ve kültüre alınan bitkilerde 1,8-cineole ve camphor olarak belirlenmiştir. Floradan toplanan bitkiler ile denemeye alınan bitkiler arasında antioksidan aktivite, toplam fenolik madde ve flavonoid miktarları açısından önemli bir fark oluşmamıştır.

The aim of this study was to determined the morphological, agronomic and quality characteristics of Anatolian sage populations (Salvia fruticosa Mill.) in the flora of Marmara Region. Total 20 populations were collected from nature and after that there were conducted a yield and quality trial for 2 years with 10 populations had higher than 2,5% essential oil. In the trial, plant height (cm), branch number (number), stem diameter (cm), foliage height (cm), foliage width (cm), fresh herbage yield (kg/da), dry herbage yield (kg/da), fresh folia yield (kg/da), dry folia yield (kg/da), essential oil ratio (%), essential oil yield (l/da), essential oil components (%), antioxidant activity, total fenolic matter and the amount of flavonoid were investigated. First and second year year dry folia and essential oil yield varied between 439,86-691,62 kg/da and 15,36-29,68 l/da, 507,74-986,70 kg/da and 16,00-33,63 l/da respectively. There were no significant difference between years and populations with result to essential oil ratio, and the main components of essential oil were determined as 1,8-cineole and camphor both the collected and cultivar plants. There were no significant difference between collected and cultivar plants in terms of antioxidant activity, total fenolic matter and the amount of flavonoid.