Merinos Koyunlarında Dil Papillalarının Topografik Dağılımı ile Fonksiyonel ve Morfolojik Özelliklerinin İncelenmesi

Abstract

Bu çalışma, merinos koyunlarında dil üzerinde özelleşmiş mekanik ve duyu papillalarının genel anatomik yapısını, türe özgü özelliklerini, dağılımını, yerleşimlerini, dil epiteli ve dil bezlerinin yapısını ve salgı kompozisyonunu ortaya koymak amacıyla yapıldı. Bu amaçla on adet merinos koyunu dili kullanıldı. Dil mukozasında duyu papillalarından ziyade mekanik papillaların çok daha kalın bir keratin tabakası ile örtüldüğü saptandı. Dil üzerinde mekanik papillalardan papilla filiformis ve papilla lentiformis; duyu papillalarından papilla fungiformis ve papilla circumvallata’nın varlığı saptandı. Dil yüzeylerinde en fazla bulunan papilla tipi filiform papillalar olup hem dorsal hem de ventral dil yüzeyinde sekonder çıkıntılara sahipti. Dil gövdesinde bulunan fungiform papillalar daha küçük ve tat tomurcuğuna sahip iken, torus lingua üzerinde bulunanlar tat tomurcuğundan yoksundu. Dil apeksinin ventral yüzündeki papilla fungiformis miktarı dorsal yüzdekinden daha fazlaydı. Torus lingua üzerinde heterojen boyutlarda bol miktarda lentiform papilla mevcuttu. Lingual torusun üst arka yarımında her iki lateral sınır boyunca dizilmiş 6-10 adet papilla circumvallata bulunmaktaydı ve bazılarında hendeği çevreleyen mukozal kıvrım ya kesintili formda yada yoktu. Dilin gövde ve kök kısmında basit dallanmış tubuloalveolar serömüköz bezler gözlenirken, torusta seröz karakterli tubulualveolar bezler (von Ebner bezleri) bulunmaktaydı. Serömüköz dil bezlerinde ve akıtıcı kanal epitel hücrelerinde nötral, zayıf ve kuvvetli sülfatlı müsinler ile N-asetil sialomüsinlerin bulunduğu, karboksilli asit müsinlerin ise bulunmadığı görüldü. Ayrıca von Ebner bezlerinde az miktarda nötral ve zayıf sülfatlı müsinlerin bulunurken, hem karboksilli hem de N-asetil sialomüsinlerin bulunmadığı tespit edildi. Serömüköz ve von Ebner bezlerinde, değişen yoğunluklarda MUC1, MUC2, MUC5AC ve MUC6 ekspresyonları gözlendi. Özellikle serömüköz bezlerin seröz bölümleri ile akıtıcı kanallarındaki bazı epitel hücrelerinde MUC1, MUC2, MUC5AC ve MUC6 reaksiyonu müköz bez bölümlerine göre daha baskın olup, von Ebner bezlerinde ve akıtıcı kanallarında ise MUC reaksiyonlarının serömüköz bezlere oranla daha güçlü olduğu belirlendi.

This study was aimed to determine the general anatomical structures of the specialized mechanical and gustatory papillae of the tongue, and their species-specific characteristics, distributions, localizations, structures of the lingual epithelium and glands, and secret composition of the lingual glands as well. For this purpose, 10 tongues of merino sheep were used as material. On the lingual mucosa, it was determined that mechanical papillae were covered thicker keratin than the gustatory papillae. The presence of filiform and lentiform papillae were detected as mechanical papilla, and circumvallate and fungiform papillae were detected as gustatory papillae on the tongue surface. The numerous type of lingual papillae was filiform papilla and most of these papillae possessed secondary projections on both dorsal and ventral surfaces of the tongue. While fungiform papillae of the lingual body were smaller and had taste pores, fungiform papillae of the lingual torus were larger and lacked taste pores. The numbers of fungiform papillae on the ventral surface of the lingual apex, were higher than those of the dorsal lingual surface. Numerous lentiform papillae were determined in heterogenic forms on the lingual torus. On the caudodorsal half of the lingual torus, 6-10 circumvallate papillae were lined up along both lateral margins, and annular pad surrounding the papillary groove were discrete or absent. While simple branched tubuloalveolar seromucous glands were observed in the body and radix of the tongue, serous tubuloalveolar glands (von Ebner’s glands) were detected in the lingual torus. Seromucous lingual glands and epithelial cells of salivary ducts included neutral, weak and strong sulphated mucins and N-acetyl sialomucins and lacked carboxylated acidic mucins. Moreover, neutral and weak sulphated mucins were found in von Ebner’s glands, but both carboxylated and N-acetyl sialomucins were not determined. In the seromucous glands and von Ebner’s glands, the expressions of MUC1, MUC2, MUC5AC ve MUC6 were observed in different intensities. Especially in the serous parts of seromucous glands and some epithelial cells of salivary ducts, immunreactions of MUC1, MUC2, MUC5AC ve MUC6 were more dominant than in mucous parts. In von Ebner’s glands and its salivary ducts, MUC reactions were stronger than in seromucous glands.