Drama Cemaat-İ İslamiye Kurumu Ve Mübadeleye Hazırlık Faaliyetleri

Abstract

Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkan topraklarından çekilişinden sonra azınlık toplumu haline gelen Müslüman-Türk cemaatleri birçok yerde ‘Cemaat-i İslamiye’ kurumlannı oluşturmuşlardır. Bir konfederasyon şeklinde olmayıp yerel olarak çalışan bu kuruluşlar bulundukları yerlerde Müslüman cemaatin yönetiminde çok önemli görevler üstlenmişlerdir. Cemaat-i İslamiye kurumlan Balkanlar’da birçok kentte mübadele sürecinde de önemli roller üstlenmişlerdir. Bu çalışmada Drama Cemaat-i İslamiye kurumunun yapısı, görevleri ve sosyal faaliyetleri incelenmiştir. Kurum son olarak Müslüman cemaati mübadeleye hazırlamış ve göçün en az hasarla gerçekleşmesine katkı sunmuştur. Drama Cemaat-i İslamiye Kurumu, kentte ve köylerde Müslüman cemaatle ilgili hayır işleri ve sosyal yardım faaliyetlerini yürütmüştür. Bunun yansıra kişilerin ve kurumlann resmi işlemlerini takip etmek ve sonuçlandırmak da 47 bu kurumun resmi görev tanımlanmasının içindedir. Bu çerçevede okulların ve vakıfların idaresi, çalışanlarının maaşlarının ödenmesi ve eğitim ve vakıf binalarının bakım ve tamir masrafları kurum bütçesi ile ve kurumun kontrolünde yapılmıştır. Kurum, son olarak mübadele sürecinde çok önemli bir görev üstlenmiştir. Birçok yerde olduğu gibi mübadele amacına yönelik kurulan komisyonlar Drama’da Cemaat-i İslamiye Kurumu ile iç içe geçmiştir. Cemaatin mübadeleye hazırlanması ve bunun bir düzen içinde gerçekleşmesi için faaliyetlerde bulunmuştur. Bu çerçevede Müslüman cemaate ait okul, ibadethane ve benzeri binaların tasfiye edilmesi sağlanmıştır. Kurum, mübadele sürecinin Drama Müslüman cemaati için en az

After the withdrawal of the Ottoman Empire from the Balkan lands, the Muslim-Turkish communities, having turned into minorities then, formed the Islamic Community/ “Cemaat-i İslamiye” organizations in many regions. Not formed as a confederation but rather serving locally, these organizations undertook vital responsibilities in the management of the Muslim communities in the respected places. They also played important roles during the process of population exchange in many of the cities of Balkans. This study explores the structure, responsibilities and social activities of the Islamic Community of Drama, which contributed to the Drama Muslim community's preparation for the population exchange, and which served as an intermediary to immigration for survival with minimal damage. The Drama Islamic Community/Cemaat-i İslamiye institution has carried out charity and social assistance activities in the city and villages for the Muslim community. Following and concluding of formal proceedings of people and institutions were one of the official tasks 48 of this institution. In this framework, the administration of schools --------- and waqfs, the salaries of their employees and the maintenance and repair costs of the school and waqf buildings were carried out by the institutional budget under institutional control. The institution has recently undertaken a very important task in the process of population exchange. As it is in many places, commissions that were established for the purpose of population exchange have been intertwined with The Islamic Community/Cemaat-ı İslamiye institution in Drama. The institution has been involved in the preparation of the population exchange and in order for it to be realized in an orderly manner. In this context, schools, temples and similar buildings belonging to the Muslim community were liquidated. The institution has ensured that the process of population exchange is completed with minimum harm to the Drama Muslim community.