ALKOL VE TÜTÜN ÜRÜNLERİNDE UYGULANAN ÖZEL TÜKETİM VERGİLERİ VE TÜKETİM İLİŞKİSİ ÇERÇEVESİNDE TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Abstract

Vergiler çoğunlukla devletin mali amaçlarını karşılamak için toplanıyor olsa da vergilere sosyal ve ekonomik amaçlarda yüklenebilmektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkeler tarafından en çok kullanılan vergiler arasında yer alan özel tüketim vergilerinde sosyal ve ekonomik amaçlar mali hedefler kadar önem kazanmıştır. Özel tüketim vergilerinin uygulandığı alanlardan biri olan alkollü içecekler ve tütün ürünleri, tüketicilerin sağlığı üzerinde olumsuz etkilere neden olmaktadır. Ortaya çıkan bu etkiler doğrudan ve dolaylı yollarla devletin sağlık, adalet ve güvenlik gibi kamusal harcamalarında artış yaşanmasına neden olmakta ve tüm toplumu etkilemektedir. Hem toplum sağlığını korumayı hem de kamu harcamalarında tasarrufu hedefleyen devlet, alkollü içecekler ve tütün ürünlerine özel tüketim vergisi uygulayarak, tüketim oranlarını kontrol altına almayı ve ürünlerin tüketiminin azaltılmasını hedeflemektedir. Bu çalışma alkol ve tütün ürünlerinde uygulanan vergi politikalarının etkinliğinin ortaya çıkarılması ve vergileme ile hedeflenen amaçların yerine getirip getirmediğinin belirlenmesine yöneliktir.

While taxes are collected mainly to meet the financial needs of the state, taxes can also be burdened with social and economic goals. Especially in the private consumption tax which is among the most used taxes by the developing countries, the social and economic goals are as important as the financial targets. Alcoholic beverages and tobacco products, one of the areas where special consumption tax is applied, cause negative effects on consumers' healths. These effects directly or indirectly affect the whole society by causing the state to increase public spending such as health, justice and security. The government intends to protect public health and save money in public expenditures by applying special consumption taxes to alcoholic beverages and tobacco products, which in turn should control and reduce their consumption. We study the effectiveness of tax policies applied to alcohol and tobacco products and determine whether special consumption taxes on them meet their intended objectives.