Trakya'da ayçiçeği yetiştiriciliğinde yoğun olarak kullanılan trifluralinin yeraltı su kaynaklarında yarattığı kirlilik sorunlarının tarla ve lizimetre koşullarında tespiti

Abstract

Araştırma, Kırklareli Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü arazisinde mevcut olan lizimetrelerde ve Kırklareli İli'nin güneyinde yer alan Turgutbey yeraltı sulama sahasında olmak üzere iki yönlü yürütülmüştür. Lizimetrelerde iki farklı doz trifluralin ve üç farklı doz su uygulaması yapılmıştır. Sulamalar sonucunda drenaja gecen su örneklerinde trifluralin analizleri yapılmıştır. Lizimetrelerde proje başlangıcında ve bitiminde alınan toprak örneklerinde trifluralin kalıntı miktarları belirlenmiştir. Arazi çalışmaları üreticilerin açtıkları kuyulardan sağlanan su ile sulama uygulaması yapılan toprakları kapsamaktadır. Sahaya ait su ve toprak örneklerinde rutin bazı analizler ile trifluralin analizleri yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, lizimetrelerden yıl içerisinde ilk drene olan sularda trifluralin kalıntı miktarları, dönemsel olarak yapılan sulamalar sonucu drenaja geçen sulara göre daha yüksek konsantrasyonlarda olduğu tespit edilmiştir ve deneme süresi içinde yıkanma oranları %0,01 ile %0,32 arasında belirlenmiştir. Lizimetrelerde toprak profili boyunca farklı katmanlardaki yıkanma oranları izlenmiş olup, en az hareketlilik eksik su uygulaması yapılan konularda olurken, en fazla yıkanma, %25 fazla su uygulaması yapılan örneklerde olmuştur. Lizimetre çalışmada trifluralin dozunun artması ile toprağın farklı katmanlarında farklı oranlarda artışlar belirlenmiştir. Lizimetrelerde ana madde olarak tespit edilen trifluralin miktarı, trifluralinin bozunma türevlerinden olan 2-Ethyl-4-nitro-6-(trifluromethyl)-1H-benzimidazole miktarına oranla daha düşük olarak belirlenmiştir. Sulama sahasına ait kuyulardan alınan su örneklerinde genel olarak trifluralin uygulamasını takip eden 2-3 aylık periyot içerisinde daha fazla kuyuda ve daha yüksek konsantrasyonlarda trifluralin kalıntıları belirlenmiştir. Toprak örneklerinde profillerin üst katmanlarında trifluralin miktarları daha yüksek olurken alt katlara inildiğinde konsantrasyonlarda düşme görülmektedir. Ayrıca ilkbaharda alınan topraklardaki trifluralin konsantrasyonları sonbaharda yapılan toprak örneklemelerindeki konsantrasyonlara oranla daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

The two aspects of the study were carried out in lysimeters located on the fields of Soil and Water Research Institute in Kırklareli and on the fields of Turgutbey irrigation project scheme, located in the South part of Kırklareli Province. Two trifluralin doses and three water supply levels were tested in the lysimeter study. Water samples were taken from the subsurface runoff formed in the lysimeters following irrigation application and analysed for trifluralin residuals and irrigation water quality evaluations. The soils of the lysimeters were also analized for trifluralin residiuls in the beginning and in the end of the study. The fields studies were constituted of water samples from wells drilled from the farmers and soil samples from lands irrigated with waters from mention wells. Water and sol samples obtained from the lands of Turgutbey irrigation scheme were analysed for trifluralin residuals, as well as for some routine soil and water indicators. The results obtained from the study pointed out that trifluralin residual concentrations were much higher in water sampled from the first subsurface runoff following the winter and/or spring precipitations, than in samples obtained from the runoff formed due to any seasonal irrigation application. It was also determined that leaching ratios of the herbicide varied in ranges of 0,01 and 0,32 %, during the experimental years. The movement of the herbicide through the soil profile was also observed and was established that the least mobility of trifluralin appeared under conditions of deficit water application, while the highest leaching was determined under conditions of irrigation with water amount, 25 % higher than required to fill the soil till field capacity. From the studies carried out in the lysimeters was also determined, that higher residual amounts are available in all soil layers of the lysimeters treated with higher herbicide dosage. Trifluralin residuals determined in the soil of the lysimeters were much less than concentrations of 2-Ethyl-4-nitro-6-(trifluromethyl)-1H-benzimidazole, a degradation product of the herbicide. Although existing significant variations in trifluralin concentration of water samples collected from different wells and at different time, as a general rule, herbicide residual are obtained in more well number and in higher concentrations during the period of 2-3 months following the soil treatment. Analysis performed on soil samples collected from the lands of Turgutbey irrigation scheme showed that herbicide residual concentrations were higher in the upper layers of the soil profile and amounts were decreasing with increasing soil depths. In addition, it was established that soil sampled during the spring contained higher residual concentrations than samples obtained during the fall season.