Türkiye bal arılarının mtDNA ve bazı morfolojik özellikleri bakımından karşılaştırılmasına yönelik bir araştırma

Abstract

Bu çalısmada A. m. anatoliaca, A. m. meda, A. m. caucasica ve A. m. carnica ırklarını temsil eden 55 farklı yerlesimden bal arısı örnekleri 12 morfolojik karaktere göre morfometrik yöntem ve mtDNA’nın iki gen bölgesi (COI ve 16s rDNA) bakımından PZR-KPUP yöntemi ile incelenmistir. Morfometri sonuçları NTSYS paket programında, mtDNA sonuçları ise REAP paket programında degerlendirilmistir. UPGMA yöntemi ile çizilen agaç morfometrik bakımdan A. m. anatoliaca, A. m. meda, A. m. caucasica ve A. m. carnica ırklarını temsil eden dört temel bal arısı populasyonu oldugunu göstermistir. Buna göre ticari ve göçer arıcılıga ragmen Türkiye’de Apis mellifera çesitliliginin degismedigi görülmektedir. Diger taraftan COI ve 16srDNA gen bölgelerinin sırasıyla sekiz ve yedi restriksiyon enzimi ile kesilmesi sonucu Türkiye’de iki yeni mtDNA haplotip grubunun bulundugu belirlenmistir. Buna göre A. m. caucasica, A. m. meda ve A. m. anatoliaca birbirlerine çok yakın ırklardır. Bu durum Türkiye’nin Apis mellifera’nın dogudan gen merkezi olması veya gen merkezine çok yakın olmasının bir sonucu olabilir. Bu çalısmanın sonuçları benzer arastırma sonuçları ile karsılastırıldıgında Türkiye’deki bal arısı populasyonlarının 16srDNA/DraI kesim sitesi dısında A. m. adami ile aynı kesim sitelerini tasıdıgı görülmüstür. Yunanistan’ın kuzeyi (A. m. macedonica), Yunanistan’ın orta kesimleri (A. m. cecropia) ve Kıbrıs’ın kuzeyindeki (A. m. cypria) diger arı ırklarından COI/NcoI,StyI ve 16srDNA/Sau3AI kesim siteleri bakımından farklı oldugu görülmüstür.

In this study honey bee population, corresponding these subspecies, A. m. anatoliaca, A. m. meda, A. m. caucasica and A. m. carnica from 55 different local areas of Turkey were surveyed with morphometric analysis using twelve characters and molecular analysis using PCR-RFLP method on two mtDNA gene segments (COI, 16srDNA). The results of the morphometrics analysis were statistically processed using NTSYS programe package; as concerning the results from mtDNA analysis, REAP package was being applied. The trees obtained by UPGMA revealed four main groups of honey bee, A. m. anatoliaca, A. m. meda, A. m. caucasica and A. m. carnica, respect to morphometric. It was seen that morphometric structure of honey bee population from Turkey have been no changed even so migratory beekeeping and commerical breeding. At the other hand diagnostic patterns of COI and 16srDNA gene segments digested with eight and seven resitriction enzymes revealed two new mtDNA haplotypes in Turkey. According to these pattern, A. m. caucasica, A. m. meda and A. m. anatoliaca have the same maternal inheritence pattern. It may be due to Turkey is the eastern genetic center of Apis mellifera or near to genetic center. Out of the 16srDNA/DraI restriction site patterns, our data being compared with those from previous anolog studies showed that honey bee population from Turkey seems to be similar to the honey bee population from Grete Island (A. m. adami). However no more similarity between honeybee populations of Turkey inclued Thrace and populations Northern Greece’s (A. m. macedonica), Central Greece’s (A. m. cecropia) and southern Cyprus’s (A. m. cypria).