Türkiye'de buğdayda uygulanan tarım politikalarının üreticiler ve tüketiciler üzerindeki etkileri: Trakya bölgesi örneği

Abstract

Üretimi yapılan tahıllar içinde en büyük paya sahip olan bugday, Türkiye için önemli bir tarım ürünüdür. Bu arastırmanın amacı, Türkiye’de bugdayda uygulanan tarım politikalarını degerlendirerek, uygulanan politikalar sonucu ortaya çıkan üretici ve tüketici transferlerini önemli üretim bölgelerinden biri olan Trakya Bölgesi için analiz edebilmektir. Arastırmada Trakya bölgesinde bugday tarımının ve üreticilerin sorunları hakkında anket uygulanarak üreticilerden bilgi alınmıstır. Arastırma bölgesinde hangi ilçenin ne kadar girdi kullandıgını ve bu girdileri etkin kullanıp kullanmadıklarını belirlemek için Veri Zarflama Analizi (VZA) yapılmıstır. Girdiye yönelik ölçege göre sabit getiri (CRS) model sonucunda, üreticilerin çogunun ilçelerde fazla girdi kullandıkları, sadece Çerkezköy ve Çorlu ilçelerinde üreticilerin girdilerini etkin kullandıkları belirlenmistir. Girdiye yönelik ölçege göre degisken getiri (VRS) model sonucunda ise, teknik etkin olan 8 ilçe ve ölçek etkin olan sadece 2 ilçe bulunmus olup, ilçelerde üreticilerin bir çogunun girdilerini CRS modeline göre daha etkin kullandıkları belirlenmistir. Arastırma sonucunda bugday üreticilerinin çok desteklendigi sonucuna varılsa da, bu destek üreticilere direkt olarak ödenmemistir. Hatta Türkiye’deki bugday üretiminin desteklenmesi için desteklerin yarısını vergi mükellefleri ve dolaylı vergi ödeyen insanlar ödemislerdir. Yani üreticiye ödenen desteklerin yarısı tüketicilerin cebinden çıkmıstır. Yapılan bu çalısmada ayrıca ekonometrik model de kullanılmıstır. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) alım miktarlarının Türkiye bugday üretimine, bugday ithalatına ve ihracatına olan etkisi VAR (Vektör Otoregresif Regresyon) analizi yardımı ile arastırılmıstır. VAR modelinden elde edilen sonuçlara göre; TMO alım miktarlarında pozitif yönde yapılan degisiklik bugday üretim miktarını ve ihracatını pozitif yönde etkilemis, bugday ithalatı ise TMO alım miktarlarında yapılan degisiklikten negatif yönde etkilenmistir. Arastırma kapsamında toplanan tüm bilgiler kalitatif ve kantitatif analizlere tabi tutularak, Türkiye bugday üretiminde izlenecek tarım politikalarının nasıl olması gerektigi konusunda öneriler kapsamlı bir sekilde ortaya konulmustur.

Wheat is a basic farm product with the highest share in cereal production in Turkey. The goal of this study is to determine the agricultural policies applied for wheat and to analyze the producer and consumer transfers obtained as the result of implemented policies for Thrace Region which is one of the important regions in wheat production in Turkey. In this study, surveys have been applied for the producers in Thrace Region. Data Envelopment Analysis (DEA) has been used to determine the districts using inputs and input efficiency. Constant Return to Scale (CRS) shows that the inputs were only used effectively in Çorlu and Çerkezköy districts. Variable Return to Scale (VRS) was found technically efficient in 8 districts and scale efficient in 2 districts. Most of the producers have used the inputs efficient according to the CRS Model. As a result of this research it appears as if the producers were funded by the government but these funds haven’t directly paid to the producers. Even more almost half of the money needed for the financial support have been collected from the taxpayers by means of indirect taxes. In other words, the consumers have paid the half of these payments. Furthermore in this research, the econometric model has been used. The effects of wheat purchased by The Soil Product Organization (SPO) on wheat production, wheat import and export have been researched by using VAR (Vector Autoregression Regression) analysis. As a result of VAR model, positive changes in purchased wheat of SPO caused positive effect on wheat production and export but wheat import was negatively affected. In this research, the data collected were analysed by using qualitative and quantitative research methods so as to suggest agricultural policies to be implemented in Turkish wheat production.