A Research on Heterosis in Cultivated (Triticum spp.) × Semi-Wild Wheat Hybridization

Abstract

Direction and magnitude of mid-parent (MP) and high-parent (HP) heterosis were detected and estimated in 18 combinations, 180 F1s and 150 F2s for plant height (PH); spike length (SL); number of spike per plant (NS), number of spikelet per spike (NSP) and number of grain per spikelet (NG). For this, 9 females (7 commons Triticum aestivum (L.) Em. (Thell), P5 = Aköz 867, P7 = Köse 220/39, P9 = Penjamo 62, P10 = Sivas 111/33, P11 = Sürak 1593/51, P12 = Sertak 52 and P13 = Yektay 406 and 2 durums (Triticum durum Desf., P1 = Kunduru 414/44 and P4 = Kunduru 1149) and 4 semi wild males (P2 = T. dicoccum., 2n = 28; P3 = T. carthlicum; P6 = T. vavilovi and P8 = T. spelta., 2n = 42) were hybridized. The MP was varied between –33.1% (P13×P8) at the F1 for the NG and 152.6% P7 x P8 at the F2 for the NS; the HP was ranged between –71.2% (P7×P8) at the F2 for the NG and 135.3% (P7×P8) at the F1 for the NS. Heterosis effect was appeared mostly on the SL and PH; but fixed the highest on the NS and NSP in the each generation. The semi wilds were ordered as to be P8>P6>P3>P2. Statistically significant correlations were fixed between (MP-F1) and traits; SL and PH traits were found have been impressed as to be more adventageous and stable.

Bitki boyu (PH), başak uzunluğu (SL), bitkide başak sayısı (NS), başakta başakçık sayısı (NSP) ve başakçıkta tane sayısı (NG) bakımından anaç ortalaması (MP) ile üstün anaç (HP) heterosisinin şiddeti ve yönü 18 kombinasyon, 180 F1 ve 150 F2 bitkisinde saptanmıştır. Bunun için, 9 ana (7 ekmeklik Triticum aestivum (L.) Em. (Thell), P5 = Aköz 867, P7 = Köse 220/39, P9 = Penjamo 62, P10 = Sivas 111/33, P11 = Sürak 1593/51, P12 = Sertak 52 and P13 = Yektay 406 ve 2 makarnalık Triticum durum Desf., P1 = Kunduru 414/44, P4 = Kunduru 1149) ile 4 yarı yabani baba (P2 = T. dicoccum., 2n = 28; P3 = T. carthlicum; P6 = T. vavilovi and P8 = T. spelta., 2n = 42) anaç melezlenmiştir. MP; % –94.1 [F2 de NS için P5×P3] ile % 87.3 [F1‘de NG için (P13×P6]; HP ise % –85.6 [F2 ‘de NG için P10×P8] ile % 185.6 [F1‘de NS için P7×P8] arasında; çoğunlukla SL ve PH‘de ortaya çıkmış; ancak, en yüksek değerler NS ile NSP‘nin F1 ve F2?nde saptanmış; yarı yabaniler ise P8>P6>P3>P2 şeklinde sıralanmışlardır. NG dışındaki diğer özelliklerle (MP-F1) arasında istatistiksel olarak önemli korelasyonlar saptanmış; SL ve PH‘nın daha avantajlı ve kararlı olduğu izlenimi edinilmiştir.