ÇORLU-ÇERKEZKÖY CİVARINDAKİ BAZI FABRİKALARA YAKIN TARIM ARAZİLERİNDEKİ ÇEŞİTLİ AĞIR METAL KİRLİLİK DÜZEYLERİNİN TOPRAK VE BİTKİ ANALİZLERİ İLE BELİRLENMESİ

Abstract

Bu çalışmada, son yıllarda çok hızlı bir sanayileşme süreci içerisine giren Tekirdağ İli Çorlu ve Çerkezköy çevresindeki önemli sanayi kuruluşlarının etki alanı civarında bulunan tarım toprakları ve bu topraklarda yetiştirilen özellikle buğday bitkisindeki bazı ağır metal ve iz elementlerden ileri gelen çevre kirliliği sorununun araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla Toprak ve bitki örnekleri, sanayi kuruluşlarına yakın mesafelerdeki tarım alanlarından 0-20 cm derinlikte olmak üzere 20 adet toprak ve buğday bitki örnekleri alınmıştır. Topraklarda yapılan ağır metal analiz sonuçları değerlendirildiğinde ortalama As(6,85); B(1,82); Cd(6,38); Co(0,15); Cr(4,92); Cu(12,05); F(0,48), Fe(8,61); Mn(22,33); Mo(1,22); Ni(1,95), Pb(14,24); Se(1,55); Si(1,45) ve Zn(10,18) konsantrasyonlarında mgkg-1 olarak bulunmuştur. Bitkilerde yapılan ağır metal analiz sonuçları değerlendirildiğinde ortalama As(17,97); B(30,28); Cd(77,48); Co(0,78) Cr(24,50); Cu(47,69); F(13,62); Fe(208,47); Mn(71,09); Mo(12,51); Ni(26,46); Pb(48,15); Se(4,83); Si(698,84) ve Zn(86,07) konsantrasyonlarında mgkg-1 olarak tespit edilmiştir. Alınan toprak örneklerindeki Cd, Co, Pb, Cr değerleri fazla, Zn ve Fe değerlerinin çok fazla seviyede olduğu bitki örneklerinde ise sadece Zn değerinin izin verilen sınırların üzerinde olduğu belirlenmiştir. Elde edilen çıktılar Coğrafi Bilgi Sistemleri ortamında Arc GIS 10.3.1 yazılımı yardımıyla mekânsal olarak değerlendirilmiş ve bu bağlamda ağır metal kirlilik düzeylerini gösteren dağılım haritaları üretilmiştir.

In this study, it was aimed to investigate the environmental pollution problem caused by some heavy metals and trace elements especially in wheat planted in the agricultural lands of Tekirdağ province and Çorlu and Çerkezköy located in the vicinity of the important industrial establishments which have entered a very rapid industrialization process in recent years. For this purpose, 20 soil and wheat plant specimens were taken to a depth 0-20 cm from the agricultural areas which are close proximity to industrial establishments. When the results of heavy metal analysis in the soil were evaluated, the average As(6,85); B(1,82); Cd(6,38); Co(0,15); Cr(4,92); Cu(12,05); F(0,48), Fe(8,61); Mn(22,33); Mo(1,22); Ni(1,95), Pb(14,24); Se(1,55); Si(1,45) ve Zn(10,18) concentrantions were found as mgkg-1 . When the heavy metal results of the plants were evaluated, the average concentrantions of As(17,97); B(30,28); Cd(77,48); Co(0,78) Cr(24,50); Cu(47,69); F(13,62); Fe(208,47); Mn(71,09); Mo(12,51); Ni(26,46); Pb(48,15); Se(4,83); Si(698,84) ve Zn(86,07) were determined as mgkg-1. It was determined that only Zn values exceeded the permissible limits in plant samples in which the Pb, Cd, Co, Cr values in the soil samples taken were high and Zn and Fe values were in a very high level. The contanined outputs were evaluated spatially by/with the help of are GIS 10.3.1 software in the environment of Geographic Information Systems (GIS) and in this contest, distribution maps which show/showing heavy metal pollution levels were produced ments which have entered a very rapid industrialization process in recent years. For this purpose, in recent years