EGZERSİZDE ARTAN YÜKÜN KALP TOPARLANMA HIZINA ETKİLERİ VE İSTİRAHATTE POZİSYONA BAĞLI MANEVRALARIN KALBİN QT DİSPERSİYONUNA ETKİLERİ

Abstract

Kalp Atımı Toparlanma Hızı (KATH), maksimal egzersizdeki kalp hızından, dinlenmenin 1. 2. ve 3. dakikalardaki kalp hızlarının çıkarılması ile elde edilir. KATH’ nın normalin altındaki değerleri, miyokard infarktüsü, diyabetes mellitus gibi hastalıklarla ilişkili bulunmuştur. EKG deki en uzun QT mesafesi ile en kısa QT mesafesi arasındaki farka, QT dispersiyonu (QTd), eğer düzeltilmiş QT mesafeseleri kullanılırsa da düzeltilmiş QTc dispersiyonu (QTcd) denir. QT dispersiyonu kalpte ventriküler aritminin belirtecidir. QT dispersiyonunun periferik damar hastalığında, iskemik kalp hastalığında, dilate ve hipertrofik kardiyomiyopatilerde, hipertansiyonda ve son dönem böbrek hastalarında artmış kardiyovasküler mortalite ve morbidite ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Çalışmamızda kademeli olarak arttırılan yükün kalp hızı toparlanmasına etkisinin ve pozisyona bağlı manevraların kalbin QT dispersiyonuna nasıl etki ettiğinin araştırılması amaçlanmıştır. Ocak 2012 - Nisan 2013 tarihleri arasında, Namık Kemal Üniversitesi hastanesi Kardiyoloji Polikliniği’ de verilerin bilgisayar ortamına aktarılmasında ve istatistiksel analizlerde PAS-OMEGA(?) istatistik 18 For Windows paket programı kullanılmıştır. Değişkenlerin normalliğine Shapiro-Wilk testi ile bakılmıştır. Değişkenler normal dağılış gösterdiği için 3 grup karşılaştırılırken Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) testi kullanılmıştır. Alt grupların karşılaştırılmasında ise Tukey testi kullanılmıştır. Sonuçlar ifade edilirken ortalama, standart sapma, frekans ve oran kullanılmıştır. İstatistiksel olarak p<0.05 değeri anlamlı kabul edilmiştir. Sonuçlar (Ortalama±Standart Sapma) şeklinde verilmiştir. Çalışmamızda sağlıklı bireylere farklı zamanlarda serbest efor, 10 kg yülü efor, 20 kg yüklü efor testleri uygulanmış, her birinde ulaşılan maksimum kalp hızlarından 1. 2. ve 3. dakikalardaki kalp hızları çıkarılarak kalp hızı toparlanmalarının indekslerine ulaşılmıştır. Yine sağlıklı bireylerin pozisyona bağlı manevralarının kalbin QT dispersiyonuna nasıl etki ettiği, EKG kayıtlarından QT mesafeleri ölçülerek Bezett’ s formülüne göre hesaplanmıştır. Sağlıklı erişkin bireylerde kademeli olarak uygulanan yük artışları ile yapılan efor testlerinde, yük artışının; araştırma bulgularında p>0.05 olduğundan kalp hızı toparlama indeksini değiştirmediği görülmüştür. Sağlıklı erişkin bireylerde pozisyona bağlı manevraların, araştırma bulgularına göre p>0.05 olduğundan, ventriküler aritmi belirteci olan kalbin QT dispersiyonunda anlamlı bir değişikliğe neden olmadığı saptandı. Aynı zamanda atrial aritmi için bir belirteç olan P dispersiyonlarında da bir değişiklik saptanmadı. Çalışmamızda bireylerin vücutlarına kademeli olarak arttırılarak yüklenen yük ile uygulanan efor testlerinin sonuçlarında ise artan yükün KAHT ile bir ilişkisi olmadığı saptandı. Bu durum obezite ile de ilişkilendirilebilir. Aynı çalışma yük miktarı arttırılarak yapılacak olan çalışmalara ihtiyaç vardır. Çalışmamızda pozisyona bağlı manevralardan (sağa yatış – sola yatış – sırt üstü yatış- oturuş – ayakta duruş pozisyonları) herhangi birinin kalbin QT dispersiyonunda anlamlı bir değişikliğe sebep olmadığından ventriküler aritmiye de sebebiyet vermeyecekleri saptanmıştır. Yukarıda verilen pozisyonlar arasında da anlamlı bir fark bulunamamıştır. Çalışmamızda KATH’ nın ve QT dispersiyonunun yaş, hipertansiyon, sigara ve diyabetes mellitus ile birlikteliği gösterildi.

Heart Rate Recovery Time (HRRT), is procured by deducting the heart rates at 1st, 2nd, and 3rd minutes of resting from the heart rate at maximal exercise. Subnormal values of HRRT, is found correlated to diseases like myocardial infarction and diabetes mellitus. The difference between the longest QT interval and the shortest QT interval on EKG (electrocardiogram) is called QT dispersion (QTd), and if corrected QT intervals are used; it is called corrected QTc dispersion ( QTcd). QT dispersion is the indicator of ventricular arrhythmia of heart. It is shown that the QT dispersion is correlated to peripheral vascular disease, ischemic heart disease, dilated and hypertrophic cardiomyopathy, hypertension, and cardiovascular morbidity and mortality increased on end-stage renal disease patients. Our study aims to research into the effects of gradually increased load on heart rate recovery time and how movements depending on position affects the QT dispersion. PAS-OMEGA(?) statistics 18 For Windows package program given by Namık Kemal University hospital Cardiology Department, was used to computerize and statistical analysis, between January 2012 and April 2013. Normality of variables was monitored via Shapiro-Wilk test. Seeing that the normal distribution of variables, one-way analysis of variance (ANOVA) test was used during the comparison of the 3 groups. Tukey test was used during the comparison of the sub groups. Average, standard deviation, frequency, and ratio was used while describing the results. p<0.05 value was accepted statistically significant. Results were given in the form of (Average±Standard Deviation). In this study, healthy individuals were practised free effort, 10kg loaded effort, 20 kg loaded effort tests at different times, and by deducting the 1st, 2nd, 3rd minutes from maximum reached heart rates of each; indexes of heart rate recoveries was found. "How movements depending on position affects the QT dispersion of healthy individuals" is calculated based on Bezett' s formula by measuring the QT intervals of EKG recordings. Practising effort tests by gradually increasing loads with healthy adult individuals shows the raise of load is p>0.05 at the research findings, therefore it is understood that it does not change the heart recovery time index. Since the research findings of movements depending on position of healthy adult individuals is p>0.05, it is understood that it does not cause any significant difference on QT dispersion which is the indicator of ventricular arrhtymia. At the same time, no difference seen at the P dispersions which is the indicator of atrial arhtymia. In this study, results of effort tests practised by gradually increased loads to individuals bodies shows that there is no correlation between increasing load and HRRT. This situtation can be correlated to obesity. Same study needs the studies with increasing amount of load. It is detected in our study that any of these movements depending on position (lying right - lying left - lying back - sitting - upright positions) does not cause any significant difference on heart QT dispersion, therefore it does not cause ventricular arrhytmia. No significant difference was found between the positions stated above either. The association of age, hypertension, cigarette, and diabetes mellitus with HRRT and QT dispersion is shown in our study.