Ücret gelirleri üzerindeki mali yükler: Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ve Kırgızistan

Abstract

Emek unsuru, üretim faktörlerinin içinde ayrı bir yere ve öneme sahiptir. Özellikle emek unsuru, ülkeler açısından iktisadi büyüme, siyasal ve sosyal istikrarın sağlanmasında çok büyük etki yaratabilmektedir. Ücretler üzerindeki başlıca mali yükler; kişisel gelir vergisi ve sosyal güvenlik primlerinden oluşmaktadır. Bu çalışmada, Kırgızistan ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde (Kazakistan, Tacikistan, Türkmenistan, Özbekistan) ücretler üzerinde oluşan mali yükler kapsamında gelir vergisi tarifeleri, vergi indirimleri ve muafiyetleri, sosyal güvenlik ödenekleri incelenmektedir. Asgari ücret yönünden yapılan değerlendirmelerde, Türkmenistan 248,57 ABD Doları birinci sırada, Kazakistan 114,60 Doları ile Orta Asya Cumhuriyetleri arasında ikinci sırada yer almaktadır. Bu ülkeleri sırasıyla, Özbekistan, Tacikistan ve Kırgızistan izlemektedir. Kazakistan ve Türkmenistan'da çalışanların asgari ücreti 100 doların üstünde iken, diğer üç ülkede asgari ücret 100 doların altında kalmaktadır. Çalışmada asgari ücretle birlikte ücret üzerindeki mali yüklerin seviyeleri Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ve Kırgızistan için karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve emek unsuru üzerindeki mali yüklerin azaltılmasına ilişkin politika önerilerinde bulunulmuştur. Elde edilen bulgular, Kırgızistan'nın Orta Asya Cumhuriyetleri arasında en düşük asgari ücret ödeyen ülke olduğunu ve ücretler üzerindeki sosyal güvenlik prim oranlarının diğer ülkelerden daha yüksek olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Labor element has a different importance and place in production factors. Labor element in particular can have a huge impact on economic growth, political and social stability for countries. Main financial burdens on wages; it consists of personal income tax and social security premiums. In the study, in Kyrgyzstan and Central Asian Turkish Republics (Kazakistan, Tacikistan, Turkmenistan, Ozbekistan) fiscal burden on wages within; were examined income tax tariff, exception and exemptions, tax reductions, social security contributions. As a result of the studies on the minimum wage issue, Turkmenistan comes first in Central Asia with an amount equivalent to 248.57 USD. In second place, Kazakhstan paid a minimum wage worth $ 114.60. Uzbekıstan, Tacikistan, and Kyrgyzstan follow these countries, respectively. While the minimum wage for employees in Kazakhstan and Turkmenistan is over $ 100, the minimum wage in the remaining three countries is below $ 100. In the study, the levels of financial burdens on wages, together with the minimum wage, were examined comparatively for the Central Asian Turkic republics and Kyrgyzstan, and policy recommendations on the reduction of labor burdens were found. The finding revealed that Kyrgyzstan is the country with the lowest minimum wage among the Central Asian Republics, and its social security Premium rates are higher than other countries.