Anna Seghers’in Yedinci Haç Romanında Tarihselleştirme Üzerine

Abstract

Anna Seghers’in Yedinci Haç adlı romanında Üçüncü Alman İmparatorluğu toplumu betimlenmektedir. Sürgün Edebiyatı için tartışmasız bir öneme sahip olan Anna Seghers, Yedinci Haç adlı romanında Almanya’daki nasyonalsosyalizmi anlatmak için gerçek ve kurguyu sembollerle birleştirmiştir. Esas olarak Anna Seghers Yedinci Haç romanında insanlığın kültürel ve tarihi sürecini anlatmıştır. Bu sebeple metinde tarihselleştirme olarak adlandırılabilecek bir olgu ortaya çıkmıştır. Romanda tarih, içerisinde daima kazananların ve kaybedenlerin olduğu ya da başka bir ifadeyle kazananların herhangi bir zamanda, bir gün kaybeden olacağı görülmektedir. Simgesel sayılar ve Hristiyan inancına ait olan, dini bir sembol olan haçın simgesel olarak kullanılması gibi tarihselleştirme olgusunun farklı örnek kullanımları ve bu örnekler aracılığıyla Anna Seghers’in betimlediği sorun evrensel bir boyut kazanır. Makalenin amacı tarihselleştirme olarak nitelendirilen bu olguyu daha ayrıntılı olarak açıklamaktır. Bu nedenle Anna Seghers’in Yedinci Haç eserindeki kurgu ve gerçeklik arasındaki ilişki öncelikle açıklığa kavuşturulacak ve daha sonra da romanın simgeselliği açıklanacaktır. Bundan sonra da, metinde yer alan tarihselleştirme irdelenecektir. Araştırma, Yedinci Haç eserinin çok yönlü tarihsel ilişkilerini uygun bir şekilde sınıflandırmak için geniş anlamda hermetik yaklaşım tekniği (yorumlama) ile yürütülecektir. Çalışmanın sonunda ise tarihselleştirme olgusunun bazı konuları görülebilir kılmak için kullanılan bir araç olduğu gösterilecektir.

In Anna Seghers’ Roman Das siebte Kreuz (1942) wird die Gesellschaft des ,Dritten Reiches’ dargestellt. Anna Seghers, deren Bedeutung für die Exilliteratur unbestreitbar ist, kombiniert in ihrem Roman Das siebte Kreuz Fakten und Fiktionen mit Symbolen, um den Nationalsozialismus zu beschreiben. Im Grunde erzählt Anna Seghers im Siebten Kreuz den kulturellen und historischen Prozess der Menschheit. Auf diese Weise kommt im Text etwas zustande, das als Historisierung bezeichnet werden kann. Im Roman erscheint Geschichte als ein endloser Prozess von Gewalt, in dem es immer Sieger und Besiegte gibt, oder anders ausgedrückt: in dem Sieger immer irgendwann zu Besiegten werden. Durch die Variante der Historisierung aber gewinnt das Problem, das Seghers darstellt, eine universale Dimension; durch die Zahlensymbolik und die Symbolik des Kreuzes wird dies nurmehr unterstrichen. Deshalb kommt dem Phänomen Historisierung eine so wichtige Bedeutung zu. Ziel des vorliegenden Beitrags ist es, dieses Phänomen näher zu beleuchten. Daher soll zunächst das Verhältnis von Fiktionalität und Faktualität in Das siebte Kreuz geklärt und dann die Symbolik des Romans erläutert werden. Im dritten Schritt ist die im Text zur Anschauung gelangende Historisierung zu analysieren. Die Untersuchung wird einen im weitesten Sinne hermeneutischen Ansatz verfolgen, um so die vielfältigen zeitgeschichtlichen Bezüge von Das siebte Kreuz angemessen einzuordnen. Am Ende dieser Untersuchung lässt sich zeigen, dass die Historisierung in diesem Roman vor allem ein Mittel ist, um die Universalität bestimmter Themen sichtbar zu machen.